Soru:
Bir biyoloji öğrencisi, dünya haritası üzerinde farklı enlemlerdeki yağmur ormanları, çöller ve tundraları inceliyor. Öğrenci, "Ekvatordan kutuplara doğru gidildikçe tür çeşitliliği neden belirgin bir şekilde azalır?" sorusunu soruyor. Bu durumun en temel iki nedenini yazınız.
Çözüm:
💡 Bu sorunun cevabı, ekosistemleri şekillendiren temel faktörlerde yatmaktadır. Azalmanın başlıca nedenlerini adım adım inceleyelim.
- ➡️ Birinci Neden - Enerji ve Sıcaklık: Ekvator bölgeleri yıl boyunca yüksek sıcaklık ve güneş ışınımı alır. Bu durum, fotosentez oranını maksimuma çıkararak bitkiler için bol besin üretimi sağlar. Bol enerji, daha fazla sayıda türün besin zincirinin her seviyesinde desteklenmesine olanak tanır. Kutuplara doğru gidildikçe sıcaklık ve güneş enerjisi azalır, bu da üretilen toplam biyokütleyi ve dolayısıyla desteklenebilecek tür sayısını sınırlar.
- ➡️ İkinci Neden - İklim Kararlılığı: Ekvatoral bölgelerde sıcaklık ve nem gibi iklim koşulları yıl boyunca oldukça stabildir. Bu istikrar, türlerin uzmanlaşmasına (belirli bir nişe adapte olmasına) izin verir. Kutuplara yakın bölgelerde ise mevsimsel ve günlük sıcaklık değişimleri çok daha şiddetlidir. Bu sert ve değişken koşullar, sadece geniş toleranslara sahip daha az sayıda türün hayatta kalabilmesine imkan tanır.
✅ Sonuç olarak, ekvatordan kutuplara biyoçeşitliliğin azalmasının temel nedenleri enerji (sıcaklık ve güneş ışınımı) miktarının azalması ve iklim kararlılığının bozulmasıdır.
