Soru:
"Bu soruyu çözmek için denklemde \(x\) yerine hangi sayıyı yazacağım?" cümlesinde altı çizili fiilin zamanı ve şahsı için aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
Çözüm:
💡 Fiillerde zaman ve şahıs eklerini doğru analiz edebilmek için fiilin çekimini adım adım incelemek gerekir.
- ➡️ Birinci adım: Fiilin kökünü ve aldığı ekleri ayıralım.
yaz (fiil kökü) + -acağ (gelecek zaman eki; "yaz-acak") + -ım (1. tekil şahıs eki)
- ➡️ İkinci adım: Gelecek zaman ekinin ünlü uyumlarına dikkat edelim. "-acak" eki, kalın ünlü (a) ile biten "yaz" fiilinden sonra kalın şekli olan "-acak" olarak gelir. Ancak 1. tekil şahıs eki (-ım) geldiğinde, araya kaynaştırma ünsüzü "ğ" girer ve ek "-acağım" şeklini alır.
- ➡️ Üçüncü adım: Zaman ve şahsı belirleyelim. Ekin "-acak" olduğunu göz önünde bulundurursak, bu bir gelecek zaman ekidir. Şahıs eki ise "-ım" olduğu için 1. tekil şahıs (ben) anlamı verir.
✅ Sonuç olarak, fiil gelecek zamanın 1. tekil şahıs (ben) çekimine göre çekimlenmiştir. Cevap: "Gelecek zaman, 1. tekil şahıs" olacaktır.
