Soru:
Felak ve Nas surelerinin ortak özellikleri nelerdir? Aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi bu iki sure için doğru değildir?
- A) İsimleri: İkisi de son kelimeleriyle (felaq ve nâs) isimlendirilmiştir.
- B) Ayet Sayısı: Her ikisi de 6 ayettir.
- C) Temel Konu: Her ikisi de şerden ve kötülük kaynaklarından Allah'a sığınmayı öğretir.
- D) Başlangıç Ayeti: Her ikisi de "Kul e'ûzu bi rabbi..." ("De ki: Ben sığınırım... Rabb'ine") ifadesiyle başlar.
Çözüm:
💡 Bu soru, iki surenin karşılaştırmalı olarak bilinmesini gerektiren bir "yanlışı bulma" sorusudur.
- ➡️ 1. Adım: Her Bir Seçeneği Tek Tek Kontrol Edelim:
- ➡️ A Seçeneği (İsimler): Doğrudur. 113. sure, son kelimesi olan "felak" ile; 114. sure ise son kelimesi olan "nâs" ile isimlendirilmiştir.
- ➡️ B Seçeneği (Ayet Sayısı): Doğrudur. Gerçekten de her iki sure de toplam 6'ar ayetten oluşmaktadır.
- ➡️ C Seçeneği (Temel Konu): Doğrudur. İki sure de "sığınma" (istiâze) konusunda olup, görünen ve görünmeyen şerlerden Allah'ın himayesine sığınmayı emreder. Bu nedenle "Muavvizeteyn" (iki sığınma/kovuşturma sureleri) olarak anılırlar.
- ➡️ D Seçeneği (Başlangıç): Bu seçenek kontrol edilmelidir. Felak suresi: "Kul e'ûzu bi rabbil felak" ("De ki: Sığınırım felakın Rabb'ine") şeklinde başlar. Nas suresi ise: "Kul e'ûzu bi rabbin nâs" ("De ki: Sığınırım insanların Rabb'ine") şeklinde başlar. Görüldüğü gibi başlangıç ifadeleri "Kul e'ûzu bi rabbi..." kısmında ortaktır, ancak "rabbi"den sonra gelen kelimeler (felak / nâs) farklıdır. Seçenek bu farkı vurgulamadığı ve genel bir ifade kullandığı için teknik olarak doğru kabul edilebilir. Ancak, soru "hangisi doğru değildir" dediği ve diğer üç seçenek kesin doğru olduğu için, burada ince bir ayrım vardır. Genel kabul gören görüş, bu iki ifadenin başlangıcının aynı olduğu yönündedir. Bu nedenle, bu soru bağlamında doğru olmayanı bulmak zordur. Fakat en katı yoruma göre, D seçeneği "tamamen aynı" anlamı çıkarılabileceği için diğerlerine göre en az doğru olanıdır. Ancak müfredat düzeyinde genellikle "ikisi de aynı formülle başlar" şeklinde öğretilir. Bu nedenle, bu sorunun klasik ve net cevabı olmamakla birlikte, şıklar arasında hata arayacak olursak, B seçeneğinin hatalı olma ihtimali yoktur ve kesin doğrudur. A, C ve D de doğrudur. Bu durumda soru hatalı olabilir. Ancak, öğretici amaçla, en sık yapılan hata "başlangıçların aynı olduğunu sanmaktır". Pratikte, doğru olmayan bir şey söyleyen seçenek yok gibidir. Fakat "rabbil felak" ve "rabbin nas" farklılığını vurgulayan yoruma göre D seçeneği "tam doğru değil" sayılabilir.
✅ Bu soru tipik bir "çeldirici" sorusudur. Tüm seçenekler doğru gibi görünmektedir. Ancak, D seçeneğindeki "Rabb'ine" ifadesi, iki suredeki farklı tamamlanışı ("felak'ın" ve "insanların") gizlediği için, en az doğru olan ya da "eksik/yanıltıcı" olabilecek tek seçenek olarak değerlendirilebilir. Bu nedenle, cevap olarak D seçeneği işaretlenmelidir; çünkü başlangıç ifadeleri kelime kelime aynı değildir, "rab" kelimesinden sonra gelen isim tamlaması farklıdır.
