Soru:
Bir araba doğrusal bir yolda A noktasından B noktasına 80 km/sa süratle gidiyor ve aynı yoldan hiç durmadan 60 km/sa süratle A noktasına geri dönüyor. Bu arabanın:
- a) Gidiş-dönüş toplam seferindeki ortalama sürati kaç km/sa'tir?
- b) Gidiş-dönüş toplam seferindeki ortalama hızı kaç km/sa'tir?
A noktası ile B noktası arasındaki mesafe 120 km'dir. Arabanın göstergesi hangi değeri (hız mı, sürat mi) gösterir?
Çözüm:
💡 Bu soru, hız ve sürat arasındaki temel farkı göstermektedir.
- ➡️ a) Ortalama Sürat: Ortalama sürat = (Toplam Yol) / (Toplam Zaman)
Toplam Yol = Gidiş Mesafesi + Dönüş Mesafesi = 120 km + 120 km = 240 km
Toplam Zaman = (120 km / 80 km/sa) + (120 km / 60 km/sa) = 1.5 sa + 2 sa = 3.5 sa
Ortalama Sürat = 240 km / 3.5 sa ≈ 68.6 km/sa
- ➡️ b) Ortalama Hız: Ortalama Hız = (Toplam Yer Değiştirme) / (Toplam Zaman)
Araba başladığı noktaya (A noktasına) geri döndüğü için toplam yer değiştirmesi sıfırdır.
Ortalama Hız = 0 km / 3.5 sa = 0 km/sa
- ➡️ Arabanın göstergesi, her an için anlık sürati gösterir. Çünkü aracın yönüne bakmaksızın, o anda birim zamanda ne kadar yol aldığını hesaplar.
✅ Sonuç: Arabanın göstergesi sürati gösterir. Bu örnekte göstergenin değeri yolculuk boyunca 80 ve 60 km/sa değerlerini göstermiş, ancak ortalama hız 0 km/sa olmuştur.
