Soru:
Gregor Mendel'in bezelyelerle yaptığı kalıtım deneyleri, modern genetiğin temelini atmıştır. Bir deneyde, saf uzun (\(TT\)) ve saf kısa (\(tt\)) bezelye bitkilerini çaprazladığında \(F_1\) dölünün tamamı uzun olmuştur. \(F_1\) dölündeki iki bitkiyi çaprazladığımızda, \(F_2\) dölünde fenotip oranı ve genotip oranı ne olur?
Çözüm:
💡 Bu soruyu çözmek için Mendel'in Ayrılma İlkesi'ni ve Punnett karesi yöntemini kullanacağız.
- ➡️ 1. Adım: Ebeveyn Genotiplerini Belirleme: \(F_1\) dölündeki her bitki, bir uzun alel ve bir kısa alel taşıdığı için heterozigot (\(Tt\)) genotipine sahiptir.
- ➡️ 2. Adım: Punnett Karesi Oluşturma: İki \(Tt\) bitkisinin çaprazlanması aşağıdaki gibi sonuç verir:
| T | t |
| T | \(TT\) | \(Tt\) |
| t | \(Tt\) | \(tt\) |
- ➡️ 3. Adım: Fenotip Oranını Hesaplama: \(T\) (uzun) aleli baskın olduğu için, \(TT\) ve \(Tt\) genotiplerine sahip bireyler uzun, \(tt\) genotipine sahip bireyler kısa olacaktır. Uzun : Kısa oranı = 3 : 1'dir.
- ➡️ 4. Adım: Genotip Oranını Hesaplama: Punnett karesine göre; \(TT\) : \(Tt\) : \(tt\) oranı = 1 : 2 : 1'dir.
✅ Sonuç olarak, \(F_2\) dölündeki fenotip oranı 3:1 (Uzun:Kısa), genotip oranı ise 1:2:1 (\(TT:Tt:tt\))'dir.
