Aşının icadı (Edward Jenner veya Pasteur)

Örnek 02 / 04
Soru:

Louis Pasteur, şarbon (anthrax) hastalığı için bir aşı geliştirirken, şarbon bakterilerini (\( \textit{Bacillus anthracis} \)) belirli koşullarda (\( 42-43 \, ^{\circ}\text{C} \)) uzun süre tutmuştur. Bu işlem sonucunda bakterilerin hastalık yapma yeteneğini kaybettiğini, ancak vücuda enjekte edildiklerinde bağışıklık sistemini uyarabildiğini gözlemlemiştir.

Pasteur'ün bu yöntemine ne ad verilir? Bu yöntemin, Jenner'ın inek çiçeği aşısına kıyasla en önemli avantajı nedir? Açıklayınız.

Çözüm:

💡 Pasteur, Jenner'ın çalışmalarını bir adım öteye taşıyarak daha kontrollü bir yöntem geliştirmiştir.

  • ➡️ Yöntemin Adı: Pasteur'ün kullandığı bu yönteme zayıflatılmış (attenüe) aşı yöntemi denir. Bakterileri kontrollü koşullarda (yüksek sıcaklık gibi) ülterek virülanslarını (hastalık yapma şiddetini) azaltmıştır.
  • ➡️ Avantajı: Jenner'ın yöntemi, doğal olarak var olan ve insanlar için zararsız bir virüsü (inek çiçeği) kullanıyordu. Pasteur'ün yönteminin en büyük avantajı ise, hastalık etkenini (patojeni) laboratuvar ortamında bilinçli olarak zayıflatabilmesidir. Bu sayede, doğada zararsız bir benzeri olmayan (şarbon gibi) birçok hastalık için aşı geliştirmenin önü açılmıştır. Yöntem daha bilimsel ve kontrollüdür.

✅ Pasteur, bu çalışmasıyla "aşı" (vaccine) terimini, Jenner'ın inek çiçeği (Latince: vaccinia) aşısına atfen literatüre kazandırmıştır.

1 2 3 4