Soru:
I. Balkan Savaşları'nın yol açtığı büyük toprak kayıpları ve Müslüman halka yönelik katliamlar.
II. Arap topraklarında I. Dünya Savaşı sırasında yaşanan isyanlar.
Yukarıda verilen iki tarihî gelişme, Osmanlı Devleti'ndeki hangi iki fikir akımının fiilen başarısız olduğunu göstermektedir? Nedenleriyle açıklayınız.
Çözüm:
💡 Bu soru, tarihî olayların fikir akımları üzerindeki pratik sonuçlarını analiz etmemizi istiyor.
- ➡️ I. Gelişme (Balkan Savaşları): Balkan Savaşları'nda, Osmanlıcılık fikrinin hedeflediği gayrimüslim unsurlar (Sırplar, Bulgarlar, Yunanlar) Osmanlı'ya karşı savaşmış ve devletten ayrılmıştır. Bu durum, farklı milletleri "Osmanlı vatandaşlığı" altında birleştirme fikrinin (Osmanlıcılık) tamamen başarısız olduğunu göstermiştir.
- ➡️ II. Gelişme (Arap İsyanları): I. Dünya Savaşı'nda, halifeye bağlı kalması beklenen Arap topraklarında İngilizlerin kışkırtmasıyla isyanlar çıkmıştır. Bu da "ümmet birliği" fikrine dayanan İslamcılık akımının, siyasi bir proje olarak etkinliğini yitirdiğini ve başarısız olduğunu kanıtlamıştır.
✅ Bu iki gelişme, sırasıyla Osmanlıcılık ve İslamcılık akımlarının fiilen sona erdiğini göstermektedir. Bu başarısızlıklar, Türkçülük akımının ön plana çıkmasına zemin hazırlamıştır.
