Soru:
II. Abdülhamid döneminde devletin resmi politikası haline gelen İslamcılık (Ümmetçilik) akımı, hangi iç ve dış politika araçlarını kullanarak uygulanmaya çalışılmıştır? Aşağıdaki seçeneklerden hangisi bu araçlardan biri değildir?
- A) Pan-İslamizm propagandası yapmak
- B) Halifelik makamının nüfuzunu güçlendirmek
- C) İmparatorluk içindeki Türk olmayan Müslümanları kaynaştırmak
- D) Batılı tarzda anayasal ve parlamenter sistemi aktif olarak işletmek
- E) Hicaz Demiryolu gibi sembolik projeleri hayata geçirmek
Çözüm:
💡 Bu bir "değildir" sorusudur. İslamcılık politikasının dayandığı temel prensipleri ve II. Abdülhamid'in yönetim anlayışını düşünmeliyiz.
- ➡️ Birinci Adım: İslamcılık, Osmanlıcılığın başarısız olmasından sonra, devletin Müslüman tebaası etrafında kenetlenmesini hedeflemiştir. Bu nedenle A seçeneği (Pan-İslamizm) doğru bir uygulamadır.
- ➡️ İkinci Adım: Padişah aynı zamanda halife olduğu için, B seçeneğindeki gibi Halifelik makamının nüfuzunu güçlendirmek, politik bir araçtır.
- ➡️ Üçüncü Adım: İmparatorluk içindeki Arap, Arnavut, Kürt gibi Türk olmayan Müslüman toplulukları devlete bağlamak, İslamcılık politikasının temel hedeflerindendir. Bu nedenle C seçeneği de doğrudur.
- ➡️ Dördüncü Adım: E seçeneği, Hicaz Demiryolu projesi, halifeliğin sembolik gücünü ve Müslümanlar arasındaki dayanışmayı göstermek için hayata geçirilmiş bir projedir. Bu da doğru bir uygulamadır.
- ➡️ Beşinci Adım: II. Abdülhamid, I. Meşrutiyet'i ilan etmiş olsa da, 1878'de Meclis-i Mebusan'ı süresiz olarak kapatmış ve mutlakiyet yönetimine geri dönmüştür. Batılı tarzda anayasal ve parlamenter sistemi aktif olarak işletmek, onun otoriter yönetim anlayışıyla bağdaşmaz. Bu, İslamcılık politikasının bir aracı değildir.
✅ Sonuç: Doğru cevap, II. Abdülhamid'in yönetim tarzına ve İslamcılık politikasının ruhuna aykırı olduğu için D seçeneğidir.
