Soru:
Şiddetli ve ani yağışların sel riskini artırmasının nedenlerini maddeler halinde açıklayınız.
Çözüm:
💡 Bu soru, konunun neden-sonuç ilişkilerini anlamamızı gerektiriyor. Şiddetli ve ani yağışların etkilerini adım adım inceleyelim.
- ➡️ 1. Yüzeysel Akışın Artması: Yağış çok şiddetli ve ani olduğunda, toprak suyu emmekte (infiltrasyon) yetersiz kalır. Emilemeyen su doğrudan yüzeyden akar ve bu da ani sellere neden olur.
- ➡️ 2. Dere ve Nehirlerin Taşması: Kısa sürede çok fazla miktarda yağan su, küçük dere yatakları ve drenaj kanallarının kapasitesini hızla aşarak taşkınlara yol açar.
- ➡️ 3. Erozyon ve Heyelan Tetiklemesi: Yoğun su, toprağı gevşeterek erozyonu hızlandırır. Ayrıca özellikle eğimli arazilerde toprağın suya doymasına bağlı heyelan riskini de artırır.
- ➡️ 4. Altyapının Yetersiz Kalması: Şehirleşmiş alanlarda beton ve asfalt yüzeyler suyu geçirmez. Yağmur suyu kanalları bu ani ve yoğun suyu tahliye edemez ve sokaklar hızla suyla dolar.
- ➡️ 5. Erken Uyarı ve Hazırlık Süresinin Kısalığı: Yağışın ani olması, insanların ve yetkililerin önlem almak için yeterli zamanı olmaması anlamına gelir, bu da riski daha da artırır.
✅ Sonuç olarak, şiddetli ve ani yağışlar, toprağın emme kapasitesini aşması, suyun hızla yüzeyden akması ve mevcut sistemlerin bu yükü kaldıramaması gibi nedenlerle sel riskini büyük ölçüde artırır.
