Soru:
"Çocuklar, bu odayı kendileri temizleyecek." cümlesinde "kendileri" sözcüğünün türü ve görevi nedir? Açıklayınız.
Çözüm:
💡 Bir sözcüğün dönüşlülük zamiri olup olmadığını anlamak için cümlenin öznesine ve yüklemin anlamına bakarız.
- ➡️ İlk adım: Cümlenin öznesini bulalım. Özne: "Çocuklar"
- ➡️ İkinci adım: Yüklemi bulalım. Yüklem: "temizleyecek"
- ➡️ Üçüncü adım: "Kendileri" sözcüğünün anlamını ve işleve bakalım. İşi yapan "çocuklar"dır. Yapılan iş (temizlemek) nesne (bu odayı) üzerindedir. Peki "kendileri" burada ne işe yarıyor? "Çocuklar" öznesini vurguluyor ve "başkası değil, bizzat onlar" anlamı katıyor. İş, öznenin kendi üzerine dönmüyor, bir başka nesneye (odaya) yöneliyor.
- ➡️ Dördüncü adım: Sonuç olarak, bu cümlede "kendileri" sözcüğü, işin özneye döndüğünü göstermemektedir. Sadece özneyi pekiştirmek için kullanılmıştır.
✅ Bu nedenle, bu cümledeki "kendileri" sözcüğü bir dönüşlülük zamiri değil, bir pekiştirme zamiridir.
