Dönüşlülük zamiri (Kendi) nedir

"Ayşe, sınava iyi hazırlanabilmek için bütün gün kendini derse verdi." cümlesini inceleyiniz. Bu cümlede "kendini" sözcüğü dönüşlülük zamiri midir? Neden?

💡 Bu soruyu çözmek için "kendi"nin işlevini hatırlayalım: İşi yapan özne, yapılan işten bizzat kendisi etkileniyor mu?

• ➡️ Birinci adım: Cümlenin öznesini bulalım. Özne: "Ayşe"
• ➡️ İkinci adım: Yüklemi bulalım. Yüklem: "verdi" ("kendini vermek" deyim halinde olsa da yüklem "verdi"dir.)
• ➡️ Üçüncü adım: "Kendini" nesnesinin anlam analizini yapalım. Ayşe, verme işini yapıyor. Verme işinden kim etkileniyor? Ayşe, kendisini (kendi varlığını, dikkatini, enerjisini) derse veriyor. Yani işi yapan (Ayşe) ile işten etkilenen ("kendi"si) aynı kişidir. İş, öznenin kendisine dönmektedir.

✅ Evet, bu cümlede "kendini" sözcüğü, işin özneye döndüğünü açıkça gösterdiği için bir dönüşlülük zamiridir. Cümleyi "Ayşe, bütün gün derse verdi." şeklinde düşünürsek anlam eksik kalır. "Kendini" nesnesi, işin odağının öznenin kendi üzerinde olduğunu vurgular.