Soru:
"Kapı çalınınca hepimiz yerimizden sıçradık." cümlesindeki yüklemin çatı özellikleri nelerdir?
Çözüm:
🧐 Bu soruda yüklemi hem özne-yüklem ilişkisi (etken-edilgen) hem de nesne-yüklem ilişkisi (geçişlilik) açısından inceleyeceğiz.
- ➡️ 1. Adım (Özne-Yüklem İlişkisi): Fiil "sıçradık".
"Kim sıçradı?" diye sorduğumuzda cevap "hepimiz" öznesidir. Özne, fiilde belirtilen işi bizzat kendisi yapmıştır. Bu yüzden fiil etken çatılıdır.
- ➡️ 2. Adım (Nesne-Yüklem İlişkisi): Fiile "neyi sıçradık?" veya "kimi sıçradık?" sorularını sorarız. Anlamlı bir cevap alamayız. Fiil nesne almamıştır. Bu yüzden geçişsizdir.
✅ Sonuç: Yüklem, etken ve geçişsiz bir fiildir.