Soru:
"Kapıyı açtı, içeri girdi, montunu çıkardı." cümlesi ile "Kapıyı açıp içeri girince montunu çıkardı." cümlesi arasındaki temel farkı açıklayınız.
Çözüm:
💡 Bu iki cümleyi yapı bakımından karşılaştıralım. İlki eylemlerin ardışıklığını, ikincisi ise eylemler arasında zaman veya şart ilişkisini vurgular.
- ➡️ Birinci cümle: "Kapıyı açtı", "içeri girdi", "montunu çıkardı". Burada üç bağımsız yargı virgülle sıralanmıştır. Her biri kendi içinde tam bir yargıdır. Bu, tipik bir sıralı cümledir.
- ➡️ İkinci cümle: "Kapıyı açıp içeri girince" ifadesi, "montunu çıkardı" ana eyleminin zamanını belirten bir yan cümleciktir. "-(y)ıp" ve "-incE" zarfları yan cümle oluşturmuştur. Bu nedenle bu cümle, bir yan cümleciği olduğu için birleşik cümledir.
✅ Sonuç: Temel fark, birinci cümlenin sıralı, ikinci cümlenin ise birleşik cümle yapısında olmasıdır.