Soru:
"Bu kitabı okuyup özetini çıkaracağım." cümlesindeki "kitabı" kelimesinde hangi ses olayları görülmektedir? Açıklayınız.
Çözüm:
💡 Kelimeyi kök ve ek olarak ayıralım ve değişimi gözlemleyelim.
- ➡️ Kelimenin kökü: "kitap"
- ➡️ Aldığı ek: Belirtme durum eki olan "-ı"
- ➡️ Kural: Sonunda sert ünsüz (p, ç, t, k) bulunan kelimelere, ünlü ile başlayan bir ek geldiğinde, sondaki sert ünsüz yumuşar. (p -> b, ç -> c, t -> d, k -> ğ/g)
- ➡️ Uygulama: "Kitap" kelimesi p (sert ünsüz) ile biter. Ünlü ile başlayan "-ı" eki geldiğinde, sondaki p sesi yumuşayarak b'ye dönüşür. Yani, kitap + ı -> kitabı olur.
✅ Sonuç: "Kitabı" kelimesinde Ünsüz Yumuşaması gerçekleşmiştir. Kelimenin kökündeki sert "p" sesi, yumuşak "b" sesine dönüşmüştür.
