Sanatsal metinler ve öğretici metinler 9. sınıf

Çözümlü Örnek 3

Aşağıdaki paragrafın sanatsal mı yoksa öğretici bir metin mi olduğunu belirleyiniz. Kararınızı metinden en az iki kanıtla destekleyiniz.

"Yapraklar, sonbahar rüzgarıyla birlikte bir dansa tutuştu. Sarı, kızıl ve turuncunun bin bir tonu, sanki doğanın son bir şöleniydi. Her düşen yaprak, toprağa yazılmış bir şiir gibiydi; hüznü ve güzelliği aynı anda anlatıyordu."

💡 Bu paragrafın türünü belirlemek için anlatım biçimine, kelime seçimlerine ve amacına odaklanacağız.

• ➡️ 1. Kanıt - Anlatım Biçimi ve Benzetmeler: Metinde "dansa tutuştu", "doğanın son bir şöleni", "toprağa yazılmış bir şiir gibi" gibi benzetme (teşbih) ve kişileştirme sanatları kullanılmıştır. Bu dilin şiirsel ve sanatsal kullanımının göstergesidir.
• ➡️ 2. Kanıt - Duygu ve Yoruma Açıklık: Metin, okuyucuda "hüzün" ve "güzellik" gibi estetik duygular uyandırmayı hedefler. "Sanki", "gibiydi" ifadeleri öznel bir bakış açısını ve yoruma açık bir anlatımı gösterir. Okuyucuya somut bir bilgi aktarmak gibi bir amacı yoktur.

✅ Sonuç: Verilen metin, duygu ve hayal gücüne hitap eden, dilin sanatsal işleviyle yazıldığı için bir sanatsal metintir.