Soru:
Türk dilinin ilk yazılı belgeleri olan ve II. Göktürk Kağanlığı dönemine ait olan Orhun Abideleri'ni (Göktürk Yazıtları) yazdıran üç önemli kişi kimdir? Bu abidelerin genel içeriği nedir?
Çözüm:
💡 Soru iki bölümden oluşuyor. Önce anıtları yazdıran kişileri, sonra genel içeriğini açıklayalım.
- ➡️ Birinci Adım - Yazdıran Kişiler: Orhun Abideleri, Tonyukuk, Kül Tigin ve Bilge Kağan adına dikilmiştir.
- 🔹 Tonyukuk Anıtı: Tonyukuk tarafından kendi hayatı ve devlete yaptığı hizmetler anlatılır. İlk dikilen abidedir.
- 🔹 Kül Tigin Anıtı: Ağabeyi Bilge Kağan tarafından, kardeşi Kül Tigin'in kahramanlıkları ve ölümü üzerine yazdırılmıştır.
- 🔹 Bilge Kağan Anıtı: Bilge Kağan'ın ağzından devletin nasıl güçlendiği ve Türk halkına verdiği öğütler yer alır.
- ➡️ İkinci Adım - Genel İçerik: Bu anıtların ortak amacı, Türk milletine seslenmek ve gelecek nesillere ders vermektir. Temel mesajlar şunlardır:
- 🔸 Birlik ve Beraberlik: Türk boylarının bir arada yaşamasının önemi vurgulanır.
- 🔸 Bağımsızlık: Çin esaretine girmenin tehlikeleri anlatılır.
- 🔸 Çalışkanlık ve Töre: Türk töresine (kanun, gelenek) bağlı kalmanın gerekliliği üzerinde durulur.
- 🔸 Tarihî Olaylar: Göktürk Devleti'nin kuruluşu, zayıflaması ve yeniden güçlenişi anlatılır.
✅ Sonuç: Anıtları yazdıranlar Tonyukuk, Kül Tigin ve Bilge Kağan'dır. Genel içerik ise tarihî olaylar, birlik-beraberlik, bağımsızlık ve Türk töresine dair öğütlerdir.
