Soru: Tanzimat Edebiyatı'nın 1. Döneminde tiyatro türü neden "Sanat toplum içindir" anlayışına uygun görülmüştür? Bu dönemde yazılan iki tiyatro eserini örnek vererek açıklayınız.
Çözüm:
1. Tiyatro, görsel ve işitsel özellikleriyle geniş kitlelere doğrudan ulaşabildiği için Tanzimat yazarları tarafından toplumu eğitmek için etkili bir araç olarak benimsenmiştir.
2. "Sanat toplum içindir" anlayışına uygunluk nedenleri:
- Okuma-yazma oranı düşük toplumda mesajı görsel olarak iletme imkanı
- Toplumsal sorunları canlandırarak daha etkili eleştirebilme
- Ahlaki ve sosyal dersleri eğlenceli bir şekilde verebilme
3. Örnek eserler:
- Şinasi - Şair Evlenmesi (1860): İlk Türkçe tiyatro eseridir. Görücü usulü evlilik ve yanlış anlaşılmaları komedi yoluyla eleştirir. Toplumsal bir soruna dikkat çeker.
- Namık Kemal - Vatan yahut Silistre (1873): Vatan sevgisi ve kahramanlık temalarını işler. Seyircide milli duygular uyandırmayı amaçlar. Toplumu bilinçlendirmeye yöneliktir.
Bu eserler, tiyatronun toplumsal eğitim aracı olarak kullanıldığını gösterir.
