Tanzimat Edebiyatı "Sanat toplum içindir" (1. Dönem) Çözümlü Örnekleri

Soru: Tanzimat Edebiyatı'nın 1. Döneminde "Sanat toplum içindir" anlayışı hangi temel amaçlara hizmet etmiştir? Bu anlayışın edebiyata yansımalarını örneklerle açıklayınız.

Çözüm:

1. Tanzimat Edebiyatı'nın 1. Döneminde (1860-1876) "Sanat toplum içindir" anlayışı, edebiyatı toplumsal faydaya yönelik bir araç olarak görür.

2. Temel amaçlar şunlardır:

• Toplumu eğitmek ve aydınlatmak
• Batılı değerleri (özgürlük, eşitlik, adalet) tanıtmak
• Toplumsal sorunları (yanlış evlilikler, kölelik, yolsuzluk) eleştirmek
• Vatan ve millet sevgisini aşılamak

3. Edebiyata yansımaları:

• Şinasi'nin "Şair Evlenmesi" oyununda görücü usulü evlilik eleştirilir.
• Namık Kemal'in "Vatan yahut Silistre" oyununda vatanseverlik teması işlenir.
• Ziya Paşa'nın "Şiir ve İnşa" makalesinde halkın anlayacağı dil savunulur.

Bu örnekler, sanatın toplumsal sorunlara çözüm üretmek için kullanıldığını gösterir.