Soru:
Bir öğrenci, Türkiye'nin beşerî çevre özelliklerini araştırmaktadır. Aşağıdaki grafikte, 1950-2020 yılları arasında Türkiye'de kentsel nüfus oranındaki değişim gösterilmiştir. Bu değişimin temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
(Grafik hayali olarak şu trendi gösterir: 1950'de ~%25, 2020'de ~%90'a yakın bir artış)
Çözüm:
💡 Bu soru, bir beşerî çevre özelliği olan "nüfusun yerleşim yeri dağılımındaki" köklü değişikliğin nedenini sorguluyor. Grafikteki hızlı ve sürekli artış dikkat çekicidir.
- ➡️ 1. Adım: Olguyu Tanımla: Grafik, Türkiye'de 70 yıllık bir süreçte kırdan kente çok büyük bir nüfus hareketi (iç göç) olduğunu ve ülkenin bir tarım toplumundan bir kent toplumuna dönüştüğünü göstermektedir.
- ➡️ 2. Adım: Olası Nedenleri Düşün: Bu kadar büyük bir nüfus hareketinin tek bir nedeni olamaz. Ancak temel itici ve çekici faktörler vardır.
- 🚜 İtici Faktörler (Kırsal Alanlardan): Tarımda makineleşme ile işsizlik, kırsal alanda geçim sıkıntısı, miras yoluyla tarım arazilerinin bölünmesi.
- 🏭 Çekici Faktörler (Kentlere): Sanayileşme ile birlikte kentlerdeki iş olanakları, daha iyi eğitim ve sağlık hizmetleri, daha yüksek yaşam standardı beklentisi.
- ➡️ 3. Adım: Temel Nedeni Belirle: Tüm bu faktörleri bir araya getiren ve 1950'lerden itibaren hız kazanan süreç "sanayileşme ve buna bağlı olarak artan ekonomik fırsatların kentlerde yoğunlaşmasıdır". Bu, kitlesel iç göçün en temel motorudur.
✅ Sonuç olarak, kentsel nüfustaki bu dramatik artışın temel nedeni, sanayileşme ve kentlerdeki ekonomik fırsatların artmasıdır.
