Soru:
Bir yıldızın tayfı incelendiğinde, tayf çizgilerinin sürekli olarak kırmızıya kaydığı ve bu kaymanın periyodik olarak değiştiği gözlemleniyor. Ayrıca yıldızın parlaklığında da periyodik azalmalar tespit ediliyor.
Bu gözlemler, gök bilimcilere bu yıldız sistemi hakkında aşağıdakilerden hangisi veya hangilerini kesinlikle kanıtlar?
- I. Yıldız, Dünya'dan uzaklaşmaktadır.
- II. Yıldızın etrafında dönen en az bir gezegen vardır.
- III. Yıldız, bir çift yıldız sisteminin parçasıdır.
Çözüm:
💡 Gözlemleri tek tek analiz edelim.
- ➡️ Kırmızıya Kayma: Sürekli bir kırmızıya kayma, yıldızın genel olarak uzaklaştığını gösterir. Bu, I. maddeyi destekler.
- ➡️ Periyodik Değişim: Kırmızıya kaymanın periyodik olması, yıldızın bir ortak kütle merkezi etrafında "sallandığını" gösterir. Bu, onu çeken bir cismin varlığına işarettir.
- ➡️ Işık Eğrisi: Parlaklıktaki periyodik azalmalar (geçiş yöntemi), yıldızın önünden bir cismin geçtiğini kanıtlar.
- ➡️ Sonuç Çıkarımı: İki farklı yöntem (radyal hız ve geçiş) aynı sistemde bir başka cismin varlığını kesin olarak kanıtlar. Bu cisim bir gezegen veya başka bir yıldız (çift yıldız) olabilir. Ancak soru "kesinlikle"yi sorduğu için, sadece "en az bir eşlikçi cisim" olduğunu söyleyebiliriz. I. madde doğrudur. II. madde "gezegen" diyor, bu kesin değildir (bir yıldız da olabilir). III. madde "çift yıldız" diyor, bu da kesin değildir (bir gezegen de olabilir).
✅ Sonuç: Gözlemler, sadece I. maddeyi (Yıldızın uzaklaşması) kesin olarak kanıtlar. Diğer cisimin kimliği kesin değildir.
