Soru:
Bir genetik mühendisi, bir bakteriye insülin genini aktarmak istiyor. Bu süreçte kullanılan temel araçlar nelerdir ve her birinin işlevini kısaca açıklayınız.
Çözüm:
💡 Rekombinant DNA teknolojisinin temel bileşenlerini hatırlayalım. Süreç, bir genin bir canlıdan alınıp başka bir canlının genetik materyaline yerleştirilmesidir.
- ➡️ 1. Restriksiyon Enzimleri (Makas Görevi): Hedef geni (insülin geni) insan DNA'sından kesip çıkarmak için kullanılır. DNA'yı spesifik noktalardan keserler.
- ➡️ 2. DNA Ligaz Enzimi (Yapıştırıcı Görevi): Kesilmiş insülin genini, aynı restriksiyon enzimiyle kesilmiş olan plazmit DNA'sına bağlar (yapıştırır).
- ➡️ 3. Taşıyıcı (Vektör - Taşıma Aracı): Genellikle bir plazmit (küçük, halkasal bakteri DNA'sı) kullanılır. Rekombinant DNA'yı (plazmit + insan geni) hedef bakteri hücresine taşır.
- ➡️ 4. Konakçı Hücre: Rekombinant DNA'nın yerleştirildiği ve çoğaltıldığı bakteridir. Bakteri bölündükçe insülin geni de çoğaltılır ve ifade edilerek insülin proteini üretilir.
✅ Sonuç olarak, bu dört temel araç (restriksiyon enzimi, ligaz, vektör, konakçı hücre) bir arada kullanılarak gen aktarımı gerçekleştirilir.
