Soru:
Aşağıdaki iki kelimeyi okuyarak aralarındaki telaffuz farkını açıklayınız: ذَبَحَ (kesti) ve زَبَحَ (kelime anlamsız, örnek için). Peltek olan ve olmayan harfin farkı nedir?
Çözüm:
💡 Bu soru, peltek bir harf (ذ) ile peltek olmayan ve sıklıkla karıştırılan bir harfin (ز) arasındaki farkı anlamaya yöneliktir.
- ➡️ Birinci Adım - Okunuş: ذَبَحَ kelimesi "ẕe-be-ha" (zel-be-ha) şeklinde, زَبَحَ kelimesi ise "ze-be-ha" (ze-be-ha) şeklinde okunur.
- ➡️ İkinci Adım - Mahreç Farkı: Temel fark, harflerin çıkış yerleridir (mahreç).
- Peltek "ذ" (Zel): Ses, dilin ucu hafifçe üst ön dişlerin arasına sıkıştırılarak çıkarılır. Ses "peltek" ve dişler arasından sızan bir tondadır.
- Peltek Olmayan "ز" (Ze): Ses, dilin ucu üst dişlerin *etlerine* (diş uçlarına değil) değdirilerek çıkarılır. Dil dişlerin arasına girmez, ses "düz" ve "temiz" bir z sesidir.
- ➡️ Üçüncü Adım - Pratik Yapma: "Zel" derken dilinizi dişlerinizin arasına hafifçe sıkıştırın. "Ze" derken ise dilinizin ucunu diş etlerinize değdirin ve dilinizi dışarı çıkarmayın.
✅ Sonuç olarak, peltek "ذ" ve peltek olmayan "ز" harfleri arasındaki temel farkın mahreç (dilin diş arasına girmesi/girmemesi) olduğu anlaşılmıştır.
