Soru:
Bir insanda, kanın böbreklerde süzülmesi sonucu oluşan süzüntü, idrar oluşumunun hangi aşamalarından geçer ve bu aşamaların temel işlevleri nelerdir?
Çözüm:
💡 İdrar oluşumu üç temel aşamada gerçekleşir: Süzülme, Geri Emilim ve Salgılama (Atık Ürünlerin Eklenmesi).
- ➡️ Süzülme: Böbrek atardamarı ile gelen kan, nefronlardaki glomerulus (kılcal damar yumağı) kısmında yüksek basınçla süzülür. Burada kan plazmasının içindeki su, glikoz, amino asitler, üre, ürik asit ve çeşitli iyonlar Bowman kapsülüne geçer. Bu sıvıya birincil idrar denir.
- ➡️ Geri Emilim: Birincil idrar, nefronun boşaltım kanalından (proksimal tüp, Henle kulpu, distal tüp) geçerken, vücut için gerekli olan maddelerin (su, glikoz, amino asitler, Na⁺, Cl⁻ iyonları gibi) büyük bir kısmı kan damarlarına geri emilir.
- ➡️ Salgılama: Boşaltım kanalcıklarına, kanda fazla bulunan bazı iyonlar (K⁺, H⁺), ilaç artıkları ve diğer atık maddeler aktif taşıma ile eklenir. Bu işlem, kanın asit-baz dengesinin ve iyon konsantrasyonunun düzenlenmesine yardımcı olur.
✅ Sonuç olarak, süzüntü bu üç aşamadan geçtikten sonra, geriye kalan su, üre, ürik asit ve fazla iyonlardan oluşan sıvı, artık son idrar olarak tanımlanır ve idrar kesesine iletilir.
