Soru:
Bir öğrenci, boşaltım maddeleri ve bunları vücuttan uzaklaştıran organlar ile ilgili aşağıdaki eşleştirmeleri yapmıştır. Bu eşleştirmelerden hangisi yanlıştır?
- A) Böbrek → Üre, Su
- B) Akciğer → Karbondioksit, Su buharı
- C) Karaciğer → Safra tuzları
- D) Deri → Su, Tuz, Üre
- E) Kalın bağırsak → Su, Selüloz
Çözüm:
💡 Bu soru, boşaltımın sadece böbreklerle değil, diğer organlarla da yapıldığı "tamamlayıcı boşaltım" konusunu kavramamızı sağlar.
- ➡️ Adım 1 (A): Böbrekler, üre, ürik asit, fazla su ve tuzları idrar yoluyla atar. Doğru.
- ➡️ Adım 2 (B): Akciğerler, solunum sonucu oluşan atık gaz olan karbondioksiti () ve su buharını dışarı verir. Doğru.
- ➡️ Adım 3 (C): Karaciğer, yaşlı alyuvar hücrelerini parçalar ve oluşan safrayı, safra kesesinde depolar. Safra, safra tuzları ve pigmentlerinden oluşur ve bu maddeler sindirim kanalına salınarak kalın bağırsak yoluyla dışkı ile atılır. Bu bir boşaltım işlemidir. Doğru.
- ➡️ Adım 4 (D): Deri, ter bezleri aracılığıyla su, tuz ve çok az miktarda üre atar. Doğru.
- ➡️ Adım 5 (E): Kalın bağırsak, sindirilmemiş besin artıklarını (selüloz) ve safra artıklarını su ile birlikte dışkı olarak atar. Ancak dışkılama işlemi bir sindirim faaliyetidir, boşaltım değildir. Boşaltım, metabolik atıkların (üre, ürik asit, vb.) atılmasıdır. Selüloz bir metabolik atık değil, sindirilemeyen bir besin artığıdır.
✅ Sonuç: Yanlış eşleştirme E) Kalın bağırsak → Su, Selüloz seçeneğidir, çünkü bu bir boşaltım değil, sindirim faaliyetidir.