Soru:
Göz bebeğimiz parlak bir ışığa maruz kaldığında küçülür. Bu olayı, uyarıyı alan almaç (reseptör), uyartıyı ileten iletim yolu ve tepkiyi veren efektör yapılarını belirterek açıklayınız.
Çözüm:
💡 Bu bir refleks olayıdır ve merkezi sinir sistemi tarafından kontrol edilir. Refleks yayının elemanlarını sıralayalım:
- ➡️ Almaç (Reseptör): Uyarıyı (parlak ışığı) algılayan yapı, retinadaki ışığa duyarlı hücrelerdir (çubuk ve koni hücreleri).
- ➡️ İletim Yolu: Almaçlardan gelen uyartı, optik sinir ile beyne iletilir. Beyindeki görme merkezinden sonra tepki emri, okülomotor sinir aracılığıyla göze gönderilir.
- ➡️ Efektör: Tepkiyi gerçekleştiren yapı, göz bebeğinin boyutunu kontrol eden iris kaslarıdır. Bu kaslar kasılarak göz bebeğini küçültür.
✅ Sonuç: Parlak ışık → Retina → Optik sinir → Beyin → Okülomotor sinir → İris kasları → Göz bebeğinde küçülme.
