Soru:
Bir insan, sıcak bir sobaya istemeden dokunduğunda, elini çok hızlı bir şekilde geri çeker. Bu refleks olayını oluşturan yapıları sırasıyla yazınız. (\(Duyu \rightarrow \text{İletim} \rightarrow \text{Cevap}\) yolunu takip ediniz.)
Çözüm:
💡 Bu, omurgalılarda görülen koruyucu bir refleks örneğidir. Refleks yayı, uyarıya çok hızlı ve otomatik bir tepki verir. İşleyişi adım adım inceleyelim:
- ➡️ 1. Duyu (Alma): Reseptör yapılar (bu durumda derideki sıcaklık ve ağrı reseptörleri) uyaranı (sıcaklık) algılar.
- ➡️ 2. İletim (Değerlendirme): Duyu sinirleri (getiren nöron) uyartıyı omuriliğe iletir. Burada, bir ara nöron bilgiyi hızlıca değerlendirir ve cevap oluşturur. Beyne iletilmez, bu da tepki süresini kısaltır.
- ➡️ 3. Cevap (Tepki): Omurilikten çıkan emir, motor sinirler (götüren nöron) aracılığıyla effektör organa (bu durumda kol kasları) iletilir.
- ➡️ 4. Tepkinin Gerçekleşmesi: Kaslar kasılarak elin sobadan hızla çekilmesini sağlar.
✅ Sonuç: Sıralama; Reseptör → Duyu Nöronu → Ara Nöron (Omurilik) → Motor Nöron → Efektör (Kas) şeklindedir.
