Soru:
Bir esterin yapısında 6 karbon atomu bulunmaktadır. Bu esterin asit kısmı 4 karbonlu ise, alkol kısmı kaç karbonludur? Esterin molekül formülünü yazınız.
Çözüm:
💡 Esterin genel formülü \(R-COO-R'\) şeklindedir. Toplam karbon sayısı, R ve R' gruplarındaki karbonların toplamına, karbonil (C=O) grubunun karbonunun da eklenmesiyle bulunur.
- ➡️ 1. Adım: Karbonları Konumlandır
Ester bağının merkezindeki karbonil (C=O) grubunun 1 karbon atomu vardır. Bu, toplam 6 karbonun bir parçasıdır.
- ➡️ 2. Adım: Asit Kısmındaki Karbon Sayısını Belirle
Asit kısmı (R-) 4 karbonlu ise, bu 4 karbon R grubuna aittir. Karbonil grubunun karbonu (1 tane) buna dahil değildir. Yani asitten gelen toplam karbon sayısı R'deki 4 + Karbonildeki 1 = 5 karbon'dur.
- ➡️ 3. Adım: Alkol Kısmındaki Karbon Sayısını Hesapla
Toplam karbon = Asitten gelen karbonlar + Alkoldeki karbonlar
6 = 5 + R' grubundaki karbon sayısı
R' grubundaki karbon sayısı = 1
- ➡️ 4. Adım: Molekül Formülünü Yaz
R grubu 4 karbonlu (\(C_4H_9\)-), R' grubu 1 karbonlu (\(-CH_3\)) olduğuna göre esterin formülü \(C_4H_9COOCH_3\) olur. Bu formülü sadeleştirirsek: \(C_5H_{10}O_2\) (Çünkü \(C_4H_9\) + \(C\)(karbonil) + \(O\) + \(O\) + \(CH_3\) = \(C_6H_{12}O_2\)).
✅ Alkol kısmı 1 karbonludur (metil). Esterin molekül formülü \(C_6H_{12}O_2\)'dir.
