Çözümlü Örnek 6
Soru:
İnsanlarda kahverengi göz geni (B), mavi göz genine (b) baskındır. Babası mavi gözlü (bb) olan kahverengi gözlü (B_) bir bireyin genotipi ne olabilir? Bu bireyin annesinin genotipini belirlemek için hangi bilgiye ihtiyaç vardır?
Çözüm:
💡 Bu soru, baskın fenotipe sahip bir bireyin genotipini belirlemeye yöneliktir. Kahverengi gözlü bir birey BB veya Bb genotipinde olabilir.
- ➡️ İlk adım, verilen bilgileri kullanmaktır: Birey kahverengi gözlü (fenotip: B_), babası ise mavi gözlü (genotip: bb).
- ➡️ İkinci adım, kalıtım mantığını uygulamaktır: Bir birey, her bir genin bir kopyasını annesinden, bir kopyasını da babasından alır. Babası (bb) olduğuna göre, babadan kesinlikle bir b aleli gelir.
- ➡️ Üçüncü adım, olası genotipleri bulmaktır: Birey kahverengi gözlü olduğuna göre, baskın B aleline sahip olmalıdır. Babadan b aldığına göre, bu B alelini annesinden almış olmalıdır. Bu durumda bireyin genotipi Bb'dir.
- ➡️ Dördüncü adım, annenin genotipini sorgulamaktır: Birey annesinden B almıştır. Ancak annenin genotipi BB veya Bb olabilir. Bunu kesin olarak belirleyebilmek için annenin fenotipini (göz rengini) veya aile geçmişini bilmemiz gerekir. Eğer anne kahverengi gözlü ise genotipi BB veya Bb, eğer mavi gözlü ise genotipi bb olurdu ki bu durumda kahverengi gözlü çocuk doğurmazdı.
✅ Sonuç: Bireyin genotipi Bb'dir. Annenin genotipini kesin olarak belirlemek için onun fenotipini veya aile bireylerinin göz renklerini bilmek gerekir.
