Soru:
Bir sinir hücresinde, sodyum-potasyum pompası çalışmazsa aşağıdaki durumlardan hangisi/hangileri gözlenir?
- I. Hücre içi sodyum (Na⁺) konsantrasyonu artar.
- II. Hücre içi potasyum (K⁺) konsantrasyonu azalır.
- III. Hücrenin dinlenim zar potansiyeli korunamaz.
- IV. Sinir impulsu iletimi durur.
Çözüm:
💡 Pompanın temel görevleri, iyon gradyanını sürdürmek ve dinlenim zar potansiyelini sağlamaktır. Bu görevler yerine getirilmezse ne olur?
- ➡️ I. Doğru: Pompa çalışmazsa, hücre içine sızıntı yoluyla giren Na⁺ iyonları dışarı atılamaz. Bu nedenle hücre içi Na⁺ konsantrasyonu zamanla artar.
- ➡️ II. Doğru: Pompa çalışmazsa, hücre dışına sızıntı yoluyla çıkan K⁺ iyonları içeri alınamaz. Bu nedenle hücre içi K⁺ konsantrasyonu azalır.
- ➡️ III. Doğru: Dinlenim zar potansiyeli (-70 mV), hücre dışındaki yüksek Na⁺ ve hücre içindeki yüksek K⁺ konsantrasyonu ile sağlanır. Bu gradyan bozulursa dinlenim potansiyeli de korunamaz.
- ➡️ IV. Doğru: Sinir impulsu, bu iyon gradyanlarına bağlı olarak gerçekleşen aksiyon potansiyelleri ile iletilir. Gradyan bozulduğu için aksiyon potansiyeli oluşamaz ve impuls iletimi durur.
✅ Sonuç: Pompanın çalışmaması tüm bu olumsuz durumlara yol açar. Bu nedenle doğru cevap I, II, III ve IV'tür. Hepsi gözlenir.
