Soru:
Anilinden, diazonyum tuzu sentezi (diazolama) aşağıdaki basamaklardan hangi sırayla gerçekleşir? İşlemleri sıralayınız.
- A) NaNO₂ ve HCl ilavesi
- B) Sıcak su ile tepkime
- C) Anilinin asidik çözeltisi
- D) Fenol oluşumu
Çözüm:
💡 Diazolama reaksiyonu, aromatik aminlerin karakteristik bir tepkimesidir. Adımları hatırlayalım.
- ➡️ 1. Adım (C): İlk olarak anilin, asidik bir ortamda (genellikle seyreltik HCl) çözülür. Burada anilin, anilinium tuzu (\( C_6H_5NH_3^+ \)) oluşturur.
- ➡️ 2. Adım (A): Soğuk koşullarda (0-5°C), bu karışıma sodyum nitrit (\( NaNO_2 \)) çözeltisi eklenir. Asidik ortamda \( NaNO_2 \) ve \( HCl \), nitröz asit (\( HNO_2 \)) oluşturur. \( HNO_2 \) de anilinium iyonu ile tepkimeye girerek benzendiazonyum klorür (\( C_6H_5N_2^+Cl^- \)) tuzunu sentezler.
- ➡️ 3. Adım (B ve D): Oluşan diazonyum tuzu kararsızdır ve ısıtıldığında su ile tepkimeye girerek fenol (C₆H₅OH) oluşturur. Yani B ve D işlemleri aynı reaksiyonun parçasıdır ve son basamağı temsil eder.
✅ Doğru sıralama: C → A → (B ve D)'dir. Diazolama reaksiyonunun ana ürünü diazonyum tuzudur, bu tuzun su ile bozunması sonucu fenol elde edilir.
