Soru:
Anilin ile asetik asit arasında gerçekleşen reaksiyon sonucu oluşan ürünün adı nedir? Bu reaksiyonun genel adı ve kimyasal denklemini yazınız.
Çözüm:
💡 Bu bir asit-baz reaksiyonu değil, bir kondenzasyon reaksiyonudur.
- ➡️ Reaksiyonun Genel Adı: Bir amin ile bir karboksilik asidin tepkimesine amid oluşumu denir. Özellikle bu tarz birincil aminlerle olan reaksiyon, bir asilasyon reaksiyonudur.
- ➡️ Reaksiyon Mekanizması: Anilinin amino grubunun (-NH₂) azotu, asetik asidin karbonil karbonuna (>C=O) nükleofilik saldırı yapar. Bu sırada -OH grubu ayrılır ve su (H₂O) molekülü oluşur.
- ➡️ Kimyasal Denklem:
C₆H₅NH₂ + CH₃COOH → C₆H₅NHCOCH₃ + H₂O
Ancak, bu reaksiyon genellikle ısı ve asit katalizörü eşliğinde gerçekleştirilir. Daha verimli bir yol, asetik anhidrit gibi bir asilleştirici ajan kullanmaktır.
- ➡️ Oluşan Ürünün Adı: Oluşan ürün, N-fenilasetamit veya yaygın adıyla asetanilid'dir.
✅ Sonuç: Anilin ile asetik asit tepkimeye girerek asetanilid (N-fenilasetamit) ve su oluşturur. Bu bir amid oluşum reaksiyonudur.
