Soru:
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?
- A) Bu konudaki görüşlerimi açık ve net bir şekilde ifade ettim.
- B) Yarınki toplantıya katılıp katılmayacağını henüz bilmiyor.
- C) Yeni aldığım telefon hem çok hızlı hem de şarjı çok çabuk bitiyor.
- D) Çalışma odasını düzenleyip, tozlarını aldı.
Çözüm:
💡 Cümleleri tek tek inceleyerek anlam ve mantık hatalarını arayalım.
- ➡️ A seçeneği: "Açık ve net" ifadesi yakın anlamlı sözcükler olsa da dilde birlikte kullanılabilir. Belirgin bir bozukluk yok.
- ➡️ B seçeneği: "Katılıp katılmayacağını" ifadesiyle bir kişinin kendi kararsızlığı anlatılmış. Bozukluk yok.
- ➡️ C seçeneği: "Hem... hem de..." bağlacıyla bağlanan iki yargı birbiriyle çelişiyor. Bir cihazın hem çok hızlı olması (genellikle olumlu) hem de şarjının çabuk bitmesi (olumsuz) anlatım bozukluğu değil, bir özellikler listesidir. Ancak burada "hem de" bağlacı beklentiyi artırır ve çelişki gibi görünebilir, fakat teknik olarak yanlış değildir. Asıl bozukluk burada değil.
- ➡️ D seçeneği: "Çalışma odasını düzenleyip, tozlarını aldı." cümlesinde tamlayan eksikliği vardır. "Tozlarını" sözcüğü "neyin tozları?" sorusunu sorduğumuzda cevap alamayız. Doğrusu "Çalışma odasını düzenleyip, odanın tozlarını aldı." şeklinde olmalıdır.
✅ Anlatım bozukluğu D seçeneğinde bulunmaktadır.
