Soru:
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde fiil, şart birleşik zamanı (-se) ile çekimlenmiştir?
- A) Yarın sınavına çalışıyor.
- B) Bu kitabı okudu.
- C) Gelse birlikte oynarız.
- D) Akşam yürüyüşe çıkacak.
Çözüm:
💡 Şart birleşik zamanı, bir fiilin basit zamanla çekimlendikten sonra "-se/-sa" ekini almasıdır. Bu, fiile "koşul" anlamı katar.
- ➡️ A seçeneği: "çalışıyor" → Şimdiki zaman eki (-yor) var ama şart eki (-se) yok.
- ➡️ B seçeneği: "okudu" → Görülen geçmiş zaman eki (-du) var ama şart eki (-se) yok.
- ➡️ C seçeneği: "Gelse" → Fiil kökü "gel-". Önce geniş zaman 3. tekil şahıs eki (-ir) atlanmış, sonra şart eki (-se) gelmiş. "Gel-i-r-se" → "Gelse". Bu, şart birleşik zamanlı bir fiildir.
- ➡️ D seçeneği: "çıkacak" → Gelecek zaman eki (-acak) var ama şart eki (-se) yok.
✅ Doğru cevap, fiilin şart birleşik zamanı ile çekimlendiği C seçeneğidir.
