Soru:
Aşağıdaki cümlenin ögelerini bulunuz:
"Dün akşam, yorgun argın eve gelen babam, hemen uykuya daldı."
Çözüm:
💡 Cümlenin ögelerini bulmak için "Yüklem"den başlayıp soru sorarak ilerleyelim.
- ➡️ Yüklem: Cümledeki iş, oluş veya durumu bildiren sözcüktür. "Ne yaptı?" sorusunu sorarız. daldı
- ➡️ Özne: Yüklemin bildirdiği işi yapan ögedir. "Kim daldı?" sorusunu sorarız. babam (Babam daldı.)
- ➡️ Nesne: Bu cümlede yükleme "Neyi?/Kimi?" sorularını sorduğumuzda anlamlı bir cevap alamıyoruz. Bu nedenle nesne yoktur.
- ➡️ Dolaylı Tümleç: Yükleme "Nereye?" sorusunu sorarız. "Nereye daldı?" → uykuya (Bazen "-e" hal ekiyle bulunur.)
- ➡️ Zarf Tümleci: Yüklemin anlamını zaman, durum, miktar gibi yönlerden tamamlar. "Ne zaman daldı?" → dün akşam. "Nasıl daldı?" → hemen.
- ➡️ Edat Tümleci: Bu cümlede edat tümleci yoktur.
✅ Sonuç: Yüklem: daldı / Özne: babam / Dolaylı Tümleç: uykuya / Zarf Tümleçleri: dün akşam, hemen