Soru:
Türklerin İslamiyet'i kabulü ile birlikte Türk edebiyatında önemli değişimler yaşanmıştır. Aşağıdaki tabloda İslamiyet öncesi ve İslami dönem Türk edebiyatına ait bazı eserler karışık olarak verilmiştir. Bu eserleri doğru şekilde eşleştirip, İslami dönem eserlerinin yazıldığı alfabeyi belirtiniz.
- a) Divan-ı Lügati't-Türk
- b) Kutadgu Bilig
- c) Orhun Yazıtları
- d) Göktürk Yazıtları
- e) Atabetü'l-Hakayık
Çözüm:
💡 Bu soruyu çözmek için öncelikle İslamiyet öncesi ve sonrası dönemlerin temel eserlerini ve kullanılan alfabeleri hatırlamalıyız.
- ➡️ 1. Adım: Dönemleri Ayırt Etme - İslamiyet öncesi Türk edebiyatının en önemli eserleri, Göktürk Alfabesi ile yazılan Orhun Yazıtları'dır (c ve d şıkları aslında aynı eser grubunu ifade eder). İslami dönemin ilk eserleri ise Arap alfabesi ile kaleme alınmıştır.
- ➡️ 2. Adım: Eserleri Sınıflandırma - Divan-ı Lügati't-Türk (a), Kaşgarlı Mahmut tarafından Araplara Türkçeyi öğretmek için yazılmış bir sözlüktür. Kutadgu Bilig (b), Yusuf Has Hacip'in siyasetname türündeki eseridir. Atabetü'l-Hakayık (e), Edip Ahmet Yükneki'nin ahlak ve öğüt kitabıdır. Bu üç eser de İslami Dönem'e aittir.
- ➡️ 3. Adım: Alfabe Bilgisi - İslamiyet'in kabulüyle birlikte Türkler, Arap alfabesini benimsemiş ve bu alfabeyi kullanarak eserler vermişlerdir. Verilen İslami dönem eserlerinin tamamı Arap alfabesi ile yazılmıştır.
✅ Sonuç: İslamiyet öncesi eser: c/d (Orhun/Göktürk Yazıtları). İslami dönem eserleri: a, b, e (Divan-ı Lügati't-Türk, Kutadgu Bilig, Atabetü'l-Hakayık). Bu İslami dönem eserleri Arap alfabesi ile yazılmıştır.
