Soru:
Vitalizm (Yaşam Gücü) teorisi ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğru değildir?
- A) Canlı organizmaların, cansız maddelerde bulunmayan özel bir "yaşam gücü"ne (vis vitalis) sahip olduğunu savunur.
- B) Organik bileşiklerin sadece canlı organizmalar tarafından sentezlenebileceğini öne sürer.
- C) Friedrich Wöhler'in üre sentezi deneyi, bu teoriyi destekleyen güçlü kanıtlardan biridir.
- D) Modern biyokimya ve moleküler biyoloji, vitalist görüşün yerini mekanistik açıklamalara bırakmasında etkili olmuştur.
Çözüm:
💡 Bu bir çoktan seçmeli sorudur. Vitalizm teorisinin ne olduğunu ve hangi tarihsel gelişmeyle çürütüldüğünü bilmek gerekir.
- ➡️ 1. Adım - Teoriyi Anlama: Vitalizm, canlılığın cansız maddeden farklı olarak özel bir "yaşam gücü" ile açıklanabileceğini savunur. A seçeneği bu tanıma uymaktadır.
- ➡️ 2. Adım - Organik Kimya Bağlantısı: Teori, organik bileşiklerin ancak bu "yaşam gücü" sayesinde canlılarda üretilebileceğini iddia eder. B seçeneği de doğrudur.
- ➡️ 3. Adım - Tarihsel Çürütme: 1828'de Friedrich Wöhler, laboratuvarda inorganik bir madde olan amonyum siyanattan organik bir bileşik olan üreyi sentezledi. Bu deney, organik bileşiklerin sadece canlılarda üretilebileceği fikrini çürüttü. Dolayısıyla, Wöhler'in deneyi vitalizmi desteklemez, çürütür.
- ➡️ 4. Adım - Değerlendirme: C seçeneği, Wöhler'in deneyini vitalizmi destekler şekilde yanlış yorumlamaktadır. D seçeneği ise modern bilimin vitalizmin yerini aldığını doğru bir şekilde ifade etmektedir.
✅ Sonuç: Doğru olmayan ifade C seçeneğidir.
