Birim kesir, bir bütünün eşit parçalarından sadece bir tanesini gösteren kesirdir. Yani payı her zaman 1 olan kesirlere birim kesir diyoruz.
Örneğin, bir pizzayı 4 eşit dilime böldüğümüzü düşünelim. Bu pizzanın bir dilimi, bütün pizzanın 1/4'üdür. İşte 1/4 bir birim kesirdir.
Birim kesirleri şekillerle ya da sayılarla gösterebiliriz.
Bir bütünü eşit parçalara ayırırız ve bu parçalardan sadece birini boyarız. Boyalı kısım birim kesri temsil eder.
Örnek: Bir daireyi 6 eşit parçaya bölelim ve bir parçasını boyayalım. Bu, 1/6 birim kesrini gösterir.
Payı 1 olan bir kesir yazarız. Payda ise bütünün kaç eşit parçaya bölündüğünü gösterir.
Örnek: Bir dikdörtgeni 3 eşit parçaya böldüğümüzü düşünelim. Bu durumda birim kesrimiz 1/3 olur.
Birim kesirleri karşılaştırırken dikkat etmemiz gereken en önemli şey paydadır. Payda ne kadar büyükse, birim kesir o kadar küçüktür.
Örnek: 1/2 mi daha büyük, 1/4 mü?
Bir pastayı düşünelim. Pastayı 2'ye bölersek daha büyük dilimler elde ederiz. 4'e bölersek daha küçük dilimler elde ederiz. Bu yüzden 1/2 > 1/4'tür.
Paydası aynı olan kesirleri karşılaştırırken payı büyük olan daha büyüktür. Ancak birim kesirlerde pay her zaman 1 olduğu için paydalarına bakarız. Paydası küçük olan daha büyüktür.