Güneş Sistemi'mizde, Güneş'in çevresinde belirli yörüngelerde dolanan 8 gezegen bulunur. Bu gezegenleri, Güneş'e olan yakınlıklarına göre sıralayarak öğrenelim.
Gezegenleri Güneş'ten uzaklaşacak şekilde sıralamak için şu basit cümleyi hatırlayabilirsiniz: "Merkür'den Vefa'sına Yolculuk, Neşeli Bir Uzay Macerası"
1. Merkür:
2. Venüs:
3. Dünya:
4. Mars:
5. Jüpiter:
6. Satürn:
7. Uranüs:
8. Neptün:
Gezegenler iki gruba ayrılır:
Soru 1: Bir öğrenci, gezegenlerin Güneş'e olan uzaklıklarına göre sıralamasını öğrenmek istiyor. Aşağıdaki tabloda bazı gezegenlerin Güneş'e olan ortalama uzaklıkları verilmiştir. Bu bilgilere göre hangi gezegen Güneş'e en yakın 3. gezegendir?
Gezegen: Merkür - Uzaklık: 58 milyon km
Gezegen: Dünya - Uzaklık: 150 milyon km
Gezegen: Mars - Uzaklık: 228 milyon km
Gezegen: Venüs - Uzaklık: 108 milyon km
a) Merkür b) Venüs c) Dünya d) Mars
Cevap: c) Dünya
Çözüm: Gezegenleri Güneş'e olan uzaklıklarına göre küçükten büyüğe sıralarsak: 1. Merkür (58), 2. Venüs (108), 3. Dünya (150), 4. Mars (228). Bu durumda Güneş'e en yakın 3. gezegen Dünya'dır.
Soru 2: Fen Bilimleri dersinde öğretmen, "Bu gezegen, Güneş Sistemi'mizdeki en büyük gezegendir ve 'dev gezegen' olarak adlandırılır. Ayrıca belirgin halkalara sahiptir." bilgisini veriyor. Öğretmenin bahsettiği gezegen aşağıdakilerden hangisidir?
a) Satürn b) Jüpiter c) Neptün d) Uranüs
Cevap: b) Jüpiter
Çözüm: Güneş Sistemi'mizdeki en büyük gezegen Jüpiter'dir ve bir gaz devidir. Satürn de bir gaz devi ve halkalara sahip olsa da en büyük gezegen Jüpiter'dir. Verilen tanımda en büyük olma vurgusu yapıldığı için doğru cevap Jüpiter'dir.
Soru 3: Bir grup öğrenci, Güneş Sistemi modeli yapmak için gezegenleri iki gruba ayırıyor. Birinci grupta Dünya, Merkür, Venüs ve Mars; ikinci grupta ise Jüpiter, Satürn, Uranüs ve Neptün yer alıyor. Öğrencilerin bu gruplandırmayı yaparken temel aldığı gezegen özelliği aşağıdakilerden hangisidir?
a) Uydularının olup olmaması b) Güneş'e olan uzaklıkları c) Yapısal özellikleri (karasal/gaz) d) Halkalara sahip olup olmamaları
Cevap: c) Yapısal özellikleri (karasal/gaz)
Çözüm: Birinci gruptaki gezegenler (Dünya, Merkür, Venüs, Mars) karasal (kayaç) yapıdadır. İkinci gruptaki gezegenler (Jüpiter, Satürn, Uranüs, Neptün) ise gaz devleridir. Bu nedenle gruplama, gezegenlerin yapısal özelliklerine göre yapılmıştır.