Ses Şiddeti ve Ses Yüksekliği
Sesin iki önemli özelliği vardır: şiddet ve yükseklik. Bu iki kavram birbiriyle ilişkili olsa da aslında farklı şeyleri ifade eder. Gelin bu farkı birlikte öğrenelim.
Ses Şiddeti
Ses şiddeti, bir ses kaynağından çıkan ses dalgalarının taşıdığı enerji miktarıdır. Yani, sesin gücünü ifade eder.
- Ses şiddetinin birimi desibel (dB)'dir.
- Ses şiddeti, sesin ne kadar gürültülü ya da ne kadar kuvvetli olduğu ile ilgilidir.
- Şiddet, ses kaynağına olan uzaklıkla değişir. Kaynaktan uzaklaştıkça sesin şiddeti azalır.
Örnek: Aynı müzik çalardan önce düşük, sonra yüksek sesle müzik dinlediğimizde, müziğin şiddetini artırmış oluruz.
Ses Yüksekliği (İnce-Kalın Ses)
Ses yüksekliği ise bir sesin ince ya da kalın olmasıdır. Buna sesin "perdesi" de denir.
- Ses yüksekliği, ses kaynağının titresim frekansına (saniyedeki titreşim sayısı) bağlıdır.
- Frekansın birimi Hertz (Hz)'dir.
- Yüksek frekanslı sesler ince (tiz) seslerdir. Örneğin, kuş sesi veya keman sesi.
- Düşük frekanslı sesler kalın (pes) seslerdir. Örneğin, davul sesi veya aslan kükremesi.
Örnek: Bir piyanoda sağdaki tuşlara (ince sesler) ve soldaki tuşlara (kalın sesler) bastığımızda çıkan seslerin farkı, ses yüksekliği farkıdır.
Peki, Aralarındaki Fark Nedir?
Bu iki kavramı ayırt etmek için şu basit örneği düşünelim:
- Aynı şarkıyı hem bir erkek hem de bir kadın söylesin. Kadın sesi genellikle daha ince, erkek sesi ise daha kalındır. Bu bir ses yüksekliği (perde) farkıdır.
- Şimdi bu şarkıyı söyleyen kadın, önce fısıldasın, sonra bağırarak söylesin. Bu durumda ise değişen şey, sesin şiddetidir.
Özetle:
- Ses Şiddeti: Sesin kuvveti, gücü. "Ne kadar ses?" sorusunun cevabı. Desibel (dB) ile ölçülür.
- Ses Yüksekliği: Sesin inceliği veya kalınlığı. "Nasıl bir ses?" sorusunun cevabı. Frekans (Hz) ile ilişkilidir.
