Kesirleri karşılaştırmak, hangi kesrin daha büyük veya daha küçük olduğunu bulmaktır. Bunu yapmanın birkaç kolay yolu vardır.
Eğer kesirlerin paydaları (alt kısımları) aynı ise, karşılaştırma yapmak çok kolaydır.
Kural: Paydaları eşit olan kesirlerden, payı (üst kısım) büyük olan daha büyüktür.
Örnek: \( \frac{3}{7} \) ve \( \frac{5}{7} \) kesirlerini karşılaştıralım.
Sonuç: \( \frac{3}{7} < \frac{5}{7} \)
Eğer kesirlerin payları (üst kısımları) aynı ise, bu sefer paydaya bakarız.
Kural: Payları eşit olan kesirlerden, paydası küçük olan daha büyüktür.
Örnek: \( \frac{2}{5} \) ve \( \frac{2}{9} \) kesirlerini karşılaştıralım.
Sonuç: \( \frac{2}{5} > \frac{2}{9} \)
Hem paylar hem de paydalar farklı ise, kesirlerin paydalarını eşitleyerek işe başlarız. Bunun için ortak payda buluruz.
Örnek: \( \frac{1}{2} \) ve \( \frac{3}{5} \) kesirlerini karşılaştıralım.
Sonuç: \( \frac{1}{2} < \frac{3}{5} \)
Aşağıdaki kesir çiftlerini karşılaştırıp aralarına <, > veya = işaretlerinden uygun olanı yerleştirin.
Soru 1: Bir pastanın \( \frac{3}{8} \)'ini Ayşe, \( \frac{5}{12} \)'sini Mehmet yemiştir. Buna göre, pastayı kim daha fazla yemiştir?
a) Ayşe
b) Mehmet
c) İkisi de aynı miktarda yemiştir
d) Karşılaştırılamaz
Cevap: b) Mehmet
Çözüm: Kesirleri karşılaştırmak için paydalarını eşitleriz. 8 ve 12'nin EKOK'u 24'tür. \( \frac{3}{8} = \frac{9}{24} \) ve \( \frac{5}{12} = \frac{10}{24} \) olur. \( \frac{10}{24} > \frac{9}{24} \) olduğundan Mehmet daha fazla yemiştir.
Soru 2: Aşağıdaki kesir çiftlerinden hangisinde birinci kesir, ikinci kesirden daha büyüktür?
a) \( \frac{2}{5} \) ve \( \frac{3}{7} \)
b) \( \frac{7}{10} \) ve \( \frac{3}{4} \)
c) \( \frac{4}{9} \) ve \( \frac{5}{11} \)
d) \( \frac{1}{6} \) ve \( \frac{2}{13} \)
Cevap: d) \( \frac{1}{6} \) ve \( \frac{2}{13} \)
Çözüm: Seçenekleri tek tek kontrol edelim. d) seçeneğinde paydalar eşitlendiğinde \( \frac{1}{6} = \frac{13}{78} \) ve \( \frac{2}{13} = \frac{12}{78} \) olur. \( \frac{13}{78} > \frac{12}{78} \) olduğu için birinci kesir daha büyüktür.
Soru 3: Bir maratonda Mert yolun \( \frac{7}{15} \)'ini, Can ise \( \frac{9}{20} \)'sini koşmuştur. Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
a) Mert daha fazla koşmuştur
b) Can daha fazla koşmuştur
c) İkisi de aynı mesafeyi koşmuştur
d) Mert, Can'ın koştuğu mesafenin yarısını koşmuştur
Cevap: a) Mert daha fazla koşmuştur
Çözüm: 15 ve 20'nin EKOK'u 60'tır. \( \frac{7}{15} = \frac{28}{60} \) ve \( \frac{9}{20} = \frac{27}{60} \) olur. \( \frac{28}{60} > \frac{27}{60} \) olduğundan Mert daha fazla koşmuştur.
Soru 4: \( \frac{5}{a} < \frac{7}{12} \) karşılaştırmasının doğru olması için a'nın alabileceği en küçük doğal sayı değeri kaçtır?
a) 7
b) 8
c) 9
d) 10
Cevap: c) 9
Çözüm: \( \frac{5}{a} < \frac{7}{12} \) karşılaştırmasında, paydalar eşitlendiğinde \( \frac{60}{12a} < \frac{7a}{12a} \) olur. Bu durumda 60 < 7a olmalıdır. 7a > 60 ise a > 8,57 olur. a doğal sayı olduğundan en küçük değer 9'dur.