6. sınıf Türkiye'nin mutlak (matematiksel) konumu nedir?

Question

Türkiye'nin matematiksel konumunu tam olarak anlayamadım. Hangi enlem ve boylam değerleri arasında yer aldığını karıştırıyorum. Bu konuyu harita üzerinde daha net görmek istiyorum.

Answer 1

Türkiye'nin Mutlak (Matematiksel) Konumu

Bir yerin mutlak konumu, o yerin Dünya üzerindeki tam ve değişmeyen adresidir. Bu adresi belirlemek için enlem ve boylam adı verilen iki tür hayali çizgi kullanırız.

Enlem (Paralel)

Enlem, Ekvator'a olan uzaklığın açı cinsinden değeridir. Dünya'yı yatay olarak sararlar.

• Ekvator (0°) başlangıç çizgisidir.
• Kuzeye doğru gidildikçe Kuzey Enlemleri, güneye doğru gidildikçe Güney Enlemleri artar.
• Enlem, bir yerin iklimi üzerinde çok etkilidir.

Boylam (Meridyen)

Boylam, başlangıç meridyeni olan Greenwich'e (0°) olan uzaklığın açı cinsinden değeridir. Dünya'yı dikey olarak sararlar.

• Greenwich (0°) başlangıç çizgisidir.
• Doğuya doğru gidildikçe Doğu Boylamları, batıya doğru gidildikçe Batı Boylamları artar.
• Boylam, bir yerin yerel saatini belirler.

Türkiye'nin Matematiksel Konumu

Türkiye, Kuzey Yarım Küre'de ve eski dünya karaları üzerinde yer alır. Mutlak konumu enlem ve boylam değerleriyle şöyledir:

• Enlem Değerleri: \( 36° \) - \( 42° \) Kuzey Paralelleri arasındadır.
• Boylam Değerleri: \( 26° \) - \( 45° \) Doğu Meridyenleri arasındadır.

Bu Konumun Sonuçları

Türkiye'nin bu mutlak konumunun önemli sonuçları vardır:

• İklim: Orta kuşakta, ılıman bir iklim kuşağındadır. Dört mevsim belirgin olarak yaşanır.
• Güneş Işınlarının Geliş Açısı: Güneş ışınları hiçbir zaman dik açıyla (\( 90° \)) gelmez. Yıl içinde en büyük açıyla güney illerimize gelir.
• Gündüz Süresi: Yazın gündüzler, kışın geceler daha uzundur. Gündüz süresi farkı güneye göre kuzeyde daha fazladır.
• Yerel Saat: Doğu ve batı uçları arasında \( 45 - 26 = 19 \) meridyen, yani \( 19 \times 4 = 76 \) dakikalık bir yerel saat farkı vardır.

Özetle, Türkiye'nin mutlak konumu; 36° - 42° Kuzey enlemleri ile 26° - 45° Doğu boylamları arasındadır ve bu konum ülkemizin iklimini, güneşlenme süresini ve saatlerini doğrudan etkiler.

Answer 2

6. Sınıf Türkiye'nin Mutlak Konumu Çözümlü Test Soruları

Soru 1: Bir grup öğrenci, Türkiye'nin mutlak konumunu gösteren bir harita üzerinde çalışıyor. Haritada Türkiye'nin en kuzey noktası 42° Kuzey, en güney noktası ise 36° Kuzey paralelleri arasında yer alıyor. Bu bilgilere göre, Türkiye'nin matematiksel konumu ile ilgili aşağıdaki yorumlardan hangisi doğrudur?
a) Türkiye'nin tamamı Güney Yarım Küre'dedir.
b) Türkiye, Ekvator'un güneyinde yer alır.
c) Türkiye'nin tamamı Kuzey Yarım Küre'dedir.
d) Türkiye, Başlangıç Meridyeni'nin batısındadır.
Cevap: c) Türkiye'nin tamamı Kuzey Yarım Küre'dedir.
Çözüm: Bir yerin enlem değeri Kuzey (K) olarak verilmişse, o yer Kuzey Yarım Küre'dedir. Türkiye'nin en kuzeyi 42° K, en güneyi 36° K olduğuna göre, ülkenin tamamı Kuzey Yarım Küre'de yer alır.

Soru 2: Türkiye, 26°-45° Doğu meridyenleri ile 36°-42° Kuzey paralelleri arasında yer almaktadır. Bu konumun aşağıdaki sonuçlardan hangisi üzerinde doğrudan bir etkisi yoktur?
a) Türkiye'de dört mevsimin belirgin olarak yaşanması
b) Türkiye'de yerel saat farklarının oluşması
c) Türkiye'de dağların genel uzanış yönü
d) Türkiye'nin bir öğle vakti, Güney Amerika'daki bir ülkenin sabah vakti olması
Cevap: c) Türkiye'de dağların genel uzanış yönü
Çözüm: Dağların uzanış yönü, yer şekillerinin oluşum sürecindeki tektonik hareketlerle ilgilidir. Mutlak konum (enlem ve boylam) ise iklim, yerel saat ve diğer ülkelerle olan zaman farkı gibi özellikleri etkiler.

Soru 3: Türkiye, matematiksel konumu gereği Orta Kuşak'ta yer alır. Bu durumun Türkiye'ye sağladığı bir avantaj, aşağıdakilerden hangisidir?
a) Her mevsim yağışın aynı olması
b) Tarım ürünü çeşidinin fazla olması
c) Denizlerinde gel-git genliğinin fazla olması
d) Güneş ışınlarının yıl boyunca dik açıyla gelmesi
Cevap: b) Tarım ürünü çeşidinin fazla olması
Çözüm: Orta Kuşak'ta (Ilıman Kuşak) yer alan Türkiye'de, farklı mevsimlerde farklı iklim özellikleri görülebilir. Bu durum, soğuğa dayanıklı, sıcağı seven veya ılıman iklim bitkileri gibi çok çeşitli tarım ürünlerinin yetiştirilmesine olanak tanır.