Üretim, dağıtım ve tüketim ağı, bir ürünün ortaya çıkmasından satın alınıp kullanılmasına kadar geçen tüm süreçlerin birbirine bağlanmasıdır. Yani bir mal veya hizmetin doğuşundan sonuna kadar izlediği yolu gösteren bir sistemdir.
Bu, bir şeyin yapıldığı veya elde edildiği ilk aşamadır. Ham maddelerin işlenerek kullanılabilir bir ürün haline getirilmesidir.
Üretilen ürünlerin, tüketiciye ulaştırılması için çeşitli yollarla taşınması ve satışa sunulmasıdır. Bu aşamada nakliye (kamyon, gemi, uçak), depolama ve mağazalar devreye girer.
Üretilen ve dağıtılan mal ve hizmetlerin insanlar tarafından satın alınıp kullanılmasıdır. İhtiyaç ve isteklerin karşılandığı son aşamadır.
Bu üç halka birbirine bağlıdır. Üretim olmazsa dağıtacak ve tüketecek bir şey olmaz. Dağıtım olmazsa ürünler tüketiciye ulaşamaz. Tüketim olmazsa üretime devam etmek için bir neden kalmaz. İşte bu karşılıklı bağlılığa üretim, dağıtım ve tüketim ağı denir.
Soru 1: Bir market rafındaki bir kutu meyve suyunun tüketiciye ulaşana kadar geçtiği süreçler düşünüldüğünde aşağıdakilerden hangisi bu süreçte yer almaz?
a) Çiftçilerin meyveleri yetiştirmesi
b) Fabrikada meyvelerin işlenip paketlenmesi
c) Tırlarla marketlere taşınması
d) Tüketicinin meyve suyunu içtikten sonra boş kutuyu çöpe atması
Cevap: d) Tüketicinin meyve suyunu içtikten sonra boş kutuyu çöpe atması
Çözüm: Boş kutunun çöpe atılması, tüketim sonrası bir işlemdir ve ürünün tüketiciye ulaşmasını sağlayan üretim, dağıtım ve tüketim ağının bir parçası değildir. Bu ağ, ürünün tüketiciye ulaşana kadarki sürecini kapsar.
Soru 2: Bir ürünün üretim aşamasından tüketiciye ulaşmasına kadar olan yolculuğuna ne ad verilir? Bu yolculuk, üreticiler, nakliyeciler, toptancılar, perakendeciler ve tüketiciler gibi birçok farklı aktörü içerir.
a) Tüketim Zinciri
b) Üretim Hattı
c) Tedarik Zinciri
d) Dağıtım Kanalı
Cevap: c) Tedarik Zinciri
Çözüm: Bir mal veya hizmetin ham madde halinden nihai tüketiciye ulaşana kadar geçirdiği tüm aşamaları ve bu aşamalarda yer alan kişi, kurum ve faaliyetleri ifade eden kavrama "Tedarik Zinciri" denir. Bu, üretim, dağıtım ve tüketim ağının ta kendisidir.
Soru 3: Ege Bölgesi'ndeki bir zeytinyağı üreticisi, ürünlerini İstanbul'daki bir gurme markete satmak istiyor. Aşağıdaki seçeneklerden hangisi, bu ürünün tüketiciye ulaşması için gerekli olan dağıtım ağındaki birincil aktörlerden biridir?
a) Zeytin ağaçlarını sulayan çiftçi
b) Zeytinyağını İstanbul'a taşıyacak kargo şirketi
c) Marketten zeytinyağı alan müşteri
d) Zeytinyağını şişeleyen fabrika işçisi
Cevap: b) Zeytinyağını İstanbul'a taşıyacak kargo şirketi
Çözüm: Dağıtım ağı, üretilen ürünlerin tüketiciye ulaştırılması sürecidir. Bu süreçteki birincil aktörler; nakliye (kargo şirketleri), depolama ve toptan/perakende satış noktalarıdır. Diğer seçenekler üretim (a ve d) ve tüketim (c) aşamalarına dahildir.
Soru 4: Bir bilgisayar firması, yeni bir model üretmek için ekranı Tayvan'dan, işlemcisi Amerika'dan, klavyesi Çin'den ve ambalaj malzemesi Türkiye'den temin ediyor. Parçalar birleştirildikten sonra ürün, dünya genelindeki mağazalara gönderiliyor. Bu durum, üretim, dağıtım ve tüketim ağının hangi özelliğini en iyi şekilde örneklendirir?
a) Yerel olmasını
b) Küresel olmasını
c) Basit olmasını
d) Teknolojiden bağımsız olmasını
Cevap: b) Küresel olmasını
Çözüm: Ürünün ham maddeleri ve parçaları dünyanın farklı ülkelerinden temin edilmekte ve nihai ürün
