7. sınıf hücre organelleri ve görevleri nedir?

Question

Hücrenin temel kısımlarını ve organelleri birbirine karıştırıyorum. Özellikle mitokondri ile kloroplastın görevlerini ve hangi hücrelerde bulunduklarını tam olarak ayırt edemiyorum. Ayrıca kofulun bitki ve hayvan hücresindeki farklılıkları kafamı karıştırıyor.

Answer 1

Hücre Organelleri ve Görevleri

Hücre, canlıların en küçük yapı ve işlev birimidir. Tıpkı bir fabrikanın farklı bölümlerinde farklı işler yapılması gibi, hücrenin içinde de belirli görevleri yerine getiren küçük yapılar bulunur. Bu yapılara organel denir. Şimdi bu organelleri ve görevlerini inceleyelim.

1. Hücre Zarı

• Hücrenin en dışında bulunur ve hücreye şekil verir.
• Görevi: Hücreyi dış etkilerden korur. Ayrıca, hücreye besin girişini ve atık madde çıkışını kontrol eder. Yani bir güvenlik görevlisi gibi çalışır.

2. Sitoplazma

• Hücre zarı ile çekirdek arasını dolduran, jöle kıvamında bir sıvıdır.
• Görevi: Organelleri içinde barındırır ve besinlerin taşınmasını sağlar. Organellerin hareket ettiği bir sıvı ortamdır.

3. Çekirdek

• Genellikle hücrenin ortasında bulunan, yuvarlak bir organeldir.
• Görevi: Hücrenin "beyni" veya "kumanda merkezi"dir. Hücrenin büyümesini, bölünmesini ve bütün faaliyetlerini yönetir. İçinde kalıtsal bilgileri taşıyan DNA molekülü bulunur.

4. Mitokondri

• Şekli fasulyeye benzer. Kendine ait DNA'sı vardır.
• Görevi: Hücre için gerekli olan enerjiyi üretir. Besinlerdeki enerjiyi, hücrenin kullanabileceği bir enerjiye dönüştürür. Bu nedenle hücrenin enerji santrali olarak adlandırılır.

5. Kloroplast

• Sadece bitki hücrelerinde bulunur. İçinde yeşil renk veren klorofil pigmenti vardır.
• Görevi: Fotosentez yaparak bitkinin besin ve oksijen üretmesini sağlar. Yani bitkinin besin fabrikasıdır.

6. Koful

• İçi sıvı dolu keseciklerdir.
• Görevi: Hücrede besin, su ve atık maddeleri depolar. Bitki hücrelerinde büyük ve az sayıda, hayvan hücrelerinde ise küçük ve çok sayıdadır.

7. Endoplazmik Retikulum

• Hücre içinde madde taşınmasını sağlayan bir kanal ve boru ağıdır.
• Görevi: Maddeleri hücre içinde bir yerden başka bir yere taşır. Ayrıca bazı maddelerin sentezinde (üretiminde) görev alır. Üzerinde ribozom bulunup bulunmamasına göre iki çeşidi vardır.

8. Ribozom

• Çok küçük organellerdir. Endoplazmik retikulumun üzerinde veya sitoplazmada serbest halde bulunurlar.
• Görevi: Hücredeki protein sentezini (üretimini) yapmak. Proteinler, hücrenin yapıtaşı ve enzimlerin yapısında bulunan çok önemli moleküllerdir.

9. Golgi Cisimciği

• Üst üste yığılmış yassı keseciklerden oluşur.
• Görevi: Endoplazmik retikulumda üretilen maddeleri paketler, depolur ve hücre dışına gönderilmesini sağlar. Hücrenin paketleme ve dağıtım merkezidir.

10. Lizozom

• İçinde sindirim enzimleri bulunduran keseciklerdir. Genellikle hayvan hücrelerinde bulunur.
• Görevi: Hücre içine alınan büyük besin moleküllerini parçalar. Ayrıca yıpranmış organelleri ve hücreyi sindirerek yok eder. Hücrenin sindirim organeli denilebilir.

11. Hücre Çeperi (Duvarı)

• Sadece bitki hücrelerinde bulunur. Hücre zarının dışındadır.
• Görevi: Hücreye dayanıklılık ve sertlik sağlar. Hücreyi dış etkenlere karşı korur, bir zırh gibi düşünebilirsin.

Özetle: Her organelin kendine özgü bir görevi vardır ve hepsi birlikte uyum içinde çalışarak hücrenin yaşamını sürdürmesini sağlar.

Answer 2

7. Sınıf Hücre Organelleri ve Görevleri Çözümlü Test Soruları

Soru 1: Bir öğrenci, bitki ve hayvan hücrelerini karşılaştıran bir poster hazırlıyor. Posterinde, "Sadece bitki hücresinde bulunan ve fotosentez yaparak besin üreten organeldir." ifadesini hangi organelin altına yazmalıdır?
a) Kloroplast   b) Mitokondri   c) Koful   d) Ribozom
Cevap: a) Kloroplast
Çözüm: Kloroplast, bitki hücrelerinde bulunur ve fotosentez olayını gerçekleştirerek besin (glikoz) ve oksijen üretir. Hayvan hücrelerinde kloroplast bulunmaz.

Soru 2: Bir hücre modeli üzerinde çalışan Zeynep, hücrenin enerji ihtiyacının büyük bir kısmını karşılayan organeli yerleştiriyor. Bu organel, oksijen kullanarak besinlerdeki enerjiyi ATP'ye dönüştürür. Zeynep hangi organeli modeline eklemiştir?
a) Golgi cisimciği   b) Lizozom   c) Mitokondri   d) Endoplazmik retikulum
Cevap: c) Mitokondri
Çözüm: Mitokondri, hem bitki hem de hayvan hücrelerinde bulunur. Hücrenin enerji santrali olarak bilinir ve oksijenli solunum yaparak besinlerdeki enerjiyi, hücrenin kullanabileceği ATP enerjisine dönüştürür.

Soru 3: Hücrede protein sentezi, ribozomlar tarafından gerçekleştirilir. Ribozomlar, sitoplazmada serbest halde bulunabildiği gibi hangi organelin üzerinde de bulunarak sentezlenen proteinlerin paketlenip taşınmasında görev alır?
a) Lizozom   b) Golgi cisimciği   c) Kloroplast   d) Endoplazmik retikulum
Cevap: d) Endoplazmik retikulum
Çözüm: Endoplazmik retikulum (ER), hücre zarı ile çekirdek zarı arasında uzanan kanalcık ve borucuklardan oluşur. Üzerinde ribozom bulunduran kısmına granüllü ER denir ve burada protein sentezi yapılır.

Soru 4: Bir deneyde, hücrenin içine alınan büyük bir besin parçasının, hücre içi sindirimle daha küçük parçalara ayrıldığı gözlemleniyor. Bu sindirim işlemi, içinde bulundurduğu güçlü sindirim enzimleri sayesinde hangi organel tarafından gerçekleştirilir?
a) Koful   b) Lizozom   c) Mitokondri   d) Sentrozom
Cevap: b) Lizozom
Çözüm: Lizozom, içerdiği güçlü sindirim enzimleriyle hücre içi sindirimden sorumludur. Büyük besin moleküllerini parçalar, yaşlanmış organelleri sindirir ve gerektiğinde hücrenin kendisini de sindirebilir (otoliz).