Olayları inceleme, matematikte belirli bir durum veya koşul altında gerçekleşen olayların olasılıklarını, sonuçlarını veya özelliklerini analiz etme sürecidir. 9. sınıf seviyesinde bu konu, temel olasılık ve mantık kuralları çerçevesinde ele alınır.
Olayları incelemede şu kavramlar önemlidir:
Bir zar atıldığında 3'ten büyük bir sayı gelme olasılığı nedir?
Soru 1: Bir araştırmacı, iki farklı şehirdeki hava kirliliği oranlarını karşılaştırmak istiyor. Şehir A'da 120 gün, Şehir B'de ise 90 gün ölçüm yapılmıştır. Araştırmacının bu verileri analiz ederken hangi istatistiksel yöntemi kullanması en uygundur?
a) Aritmetik ortalama
b) Medyan değer
c) Standart sapma
d) Mod değeri
e) Veri normalizasyonu
Cevap: a) Aritmetik ortalama. Çözüm: Farklı sayıda veri noktasına sahip iki grubu karşılaştırmak için ortalama değerlerin hesaplanması en uygun yöntemdir.
Soru 2: Bir olayın olasılık değerinin 0.75 olarak hesaplanması için aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
a) Olayın gerçekleşme ihtimali %25'tir
b) 4 denemeden 3'ünde bu olay gözlemlenir
c) Olay kesinlikle gerçekleşecektir
d) Olayın gerçekleşmeme olasılığı 1/3'tür
e) Hiçbir denemede bu olay gözlemlenmez
Cevap: b) 4 denemeden 3'ünde bu olay gözlemlenir. Çözüm: 0.75 olasılık, 3/4 oranına eşdeğerdir.
Soru 3: \( n(A \cup B) = 50 \), \( n(A) = 30 \) ve \( n(B) = 25 \) olarak veriliyor. A ve B kümelerinin kesişim eleman sayısı kaçtır?
a) 5
b) 10
c) 15
d) 20
e) 25
Cevap: a) 5. Çözüm: Kümeler birleşim formülü \( n(A \cup B) = n(A) + n(B) - n(A \cap B) \) ile hesaplanır. 50 = 30 + 25 - x → x = 5.
Soru 4: Bir fabrikada üretilen ürünlerin hatalı olma olasılığı 0.02'dir. 200 ürünlük bir partide kaç adet hatalı ürün beklenir?
a) 2
b) 4
c) 6
d) 8
e) 10
Cevap: b) 4. Çözüm: Beklenen değer = Olasılık × Deneme sayısı = 0.02 × 200 = 4.
1. Bir olayın olasılık değeri her zaman ___ ile ___ arasında değişir.
2. Bir zar atıldığında 7 gelme olasılığı ___'dir.
3. Bir olayın kesin olarak gerçekleşmesi durumunda olasılık değeri ___ olur.
Aşağıdaki ifadeleri uygun sonuçlarla eşleştirin:
1) \( \frac{1}{2} \)
2) \( \frac{1}{6} \)
3) 0
1. Bir olayın olasılığı 1.5 olabilir. (D/Y)
2. Bir zar atıldığında 3'ten küçük sayı gelme olasılığı \( \frac{1}{3} \)'tür. (D/Y)
3. Tüm çıktıların olasılıkları toplamı 1'e eşittir. (D/Y)
1. Bir torbada 4 kırmızı, 5 mavi top vardır. Rastgele çekilen bir topun mavi olma olasılığını hesaplayınız.
2. Bir olayın olasılığı 0.8 ise, bu olayın gerçekleşmeme olasılığı nedir?
1. Bir zar atıldığında asal sayı gelme olasılığı kaçtır?
a) \( \frac{1}{2} \)
b) \( \frac{2}{3} \)
c) \( \frac{1}{3} \)
d) \( \frac{5}{6} \)
2. Hangisi kesin olaydır?
a) Yazı tura atıldığında yazı gelmesi
b) Bir zar atıldığında 7 gelmesi
c) Bir zar atıldığında 1 ile 6 arasında sayı gelmesi
d) Bir torbadan kırmızı top çekilmesi
Cevaplar:
1: 0, 1
2: 0
3: 1
A) 1
B) 1
C) 3
1: Y
2: D
3: D
1: \( \frac{5}{9} \)
2: 0.2
1: a
2: c