Kategorik (Nitel) Veri Nedir?
Kategorik veriler, nesneleri veya bireyleri gruplara veya kategorilere ayıran veri türüdür. Bu veriler sayılamaz, ancak sınıflandırılabilir. İki türü vardır:
- Nominal (Adlandırılmış) Veri: Doğal bir sıralaması olmayan kategorilerdir. Örneğin; göz rengi, cinsiyet, medeni durum.
- Ordinal (Sıralı) Veri: Kategoriler arasında bir sıra veya düzen bulunan verilerdir. Örneğin; eğitim seviyesi (ilkokul, lise, üniversite), memnuniyet düzeyi (çok memnun, memnun, memnun değil).
Kategorik Veri Örnekleri
- Bir şehrin plaka kodu (34, 06, 16)
- Bir öğrencinin mezun olduğu bölüm (Matematik, Tarih, Mühendislik)
- Bir aracın markası (Toyota, Ford, BMW)
- Bir hastanın kan grubu (A, B, AB, 0)
- Bir restorandaki yemek türü (Türk Mutfağı, İtalyan, Uzak Doğu)
Nicel (Sayısal) Veri Nedir?
Nicel veriler, sayılarla ifade edilebilen ve ölçülebilen verilerdir. Sayısal bir değer taşırlar ve matematiksel işlemlere tabi tutulabilirler. İki türü vardır:
- Kesikli Veri: Belirli, sonlu ve genellikle tam sayı olan değerler alır. Sayılabilirler. Örneğin; bir sınıftaki öğrenci sayısı, bir evdeki oda sayısı.
- Sürekli Veri: Belirli bir aralıkta herhangi bir değeri alabilen verilerdir. Ölçülebilirler. Örneğin; bir kişinin boyu, bir maddenin ağırlığı, bir sınavdan alınan puan.
Nicel Veri Örnekleri
- Bir kişinin yaşı (25, 47, 18)
- Bir kutudaki elma sayısı (12, 50, 120)
- Bir şehrin yıllık ortalama sıcaklığı (14.5°C, 22.8°C)
- Bir maaş bordrosundaki net ücret (5500 TL, 12500 TL)
- Bir arabanın deposunun litre cinsinden kapasitesi (50 L, 60 L)
Kategorik ve Nicel Veri Arasındaki Temel Fark
Aradaki en temel fark şudur: Kategorik veri "ne" sorusuna cevap verirken, nicel veri "ne kadar" sorusuna cevap verir.
Örneğin, "Bir sınıfta kaç öğrenci var?" sorusu nicel bir veriye (sayı) işaret ederken, "Öğrencilerin cinsiyeti nedir?" sorusu kategorik bir veriye (erkek/kız) işaret eder.
