Sabit hızlı hareket 9. sınıf fizik

Question

Bu konuyu anlamakta biraz zorlanıyorum. Sabit hızlı hareket eden bir cisim için konum-zaman ve hız-zaman grafiklerini nasıl çizeceğim tam olarak net değil. Ayrıca, günlük hayatta bu hareket türüne örnek verirken araba örneğinden başka ne gibi örnekler verebileceğimi merak ediyorum.

Answer 1

📏 Sabit Hızlı Hareket (Düzgün Doğrusal Hareket)

Hareket, bir cismin konumunun zamanla değişmesidir. Eğer bir cisim, eşit zaman aralıklarında eşit miktarda yer değiştiriyorsa, bu harekete sabit hızlı hareket veya düzgün doğrusal hareket denir. 🚗

🎯 Sabit Hız Nedir?

Bir cismin hızı, hem büyüklüğü (sürat) hem de yönü olan bir vektörel büyüklüktür. Sabit hız demek, bu büyüklüğün ve yönün zamanla değişmediği anlamına gelir. Yani cisim, aynı yönde, saniyede hep aynı miktarda yol alır.

• ✅ Sabit Hızlı Hareketin Özellikleri:
• ➡️ Hareket doğrusaldır (düz bir çizgi üzerinde).
• ➡️ Hız vektörü sabittir (değişmez).
• ➡️ İvme sıfırdır. Çünkü hız değişimi yoktur.

🧮 Sabit Hız Formülü

Sabit hızlı bir cisim için hız, alınan toplam yolun geçen toplam zamana bölümüne eşittir.

\( v = \frac{\Delta x}{\Delta t} \)

Burada;

• \( v \): Hız (m/s veya km/sa)
• \( \Delta x \): Yer değiştirme (metre veya kilometre)
• \( \Delta t \): Zaman değişimi (saniye veya saat)

📈 Konum-Zaman Grafiği

Sabit hızlı hareket yapan bir cismin konum-zaman grafiği bir doğru şeklindedir. Bu doğrunun eğimi, cismin hızını verir.

• 📌 Eğim = Hız
• ➡️ Eğim pozitif ise cisim (+) yönde hareket ediyordur.
• ➡️ Eğim negatif ise cisim (-) yönde hareket ediyordur.

📉 Hız-Zaman Grafiği

Sabit hızlı hareket yapan bir cismin hız-zaman grafiği, zaman eksenine paralel bir yatay doğru şeklindedir. Bu doğrunun altında kalan alan, cismin yer değiştirmesini verir.

• 📌 Grafiğin Altındaki Alan = Yer Değiştirme

💡 Örnek Problem

Bir bisikletli, doğrusal bir yolda 5 m/s sabit hızla hareket etmektedir. Bu bisikletli 20 saniye sonra kaç metre yol almış olur?

Çözüm:

Formülümüz: \( v = \frac{\Delta x}{\Delta t} \)

\( 5 = \frac{\Delta x}{20} \)

\( \Delta x = 5 \times 20 = 100 \) metre

Cevap: Bisikletli 100 metre yol almıştır. 🚴‍♂️

🔍 Günlük Hayattan Örnekler

• 🎵 Bir metro treninin raylar üzerinde sabit hızla ilerlemesi.
• 🛣️ Düz ve sıkışık olmayan bir otoyolda sabit 90 km/sa hızla giden bir araba.
• 📏 Bir yürüyen merdivende sabit hızla ilerlemek.