🎓 7. sınıf din kültürü 1. dönem 2. yazılı 5. Senaryo Test 1 - Ders Notu
Sevgili öğrenciler, bu ders notu 7. sınıf din kültürü 1. dönem 2. yazılı sınavınızda karşınıza çıkabilecek ana konuları, özellikle "Kaza ve Kader" inancı, insan iradesi ve sorumluluğu ile Hz. Yusuf kıssasını sade bir dille özetlemektedir. Sınavda başarılı olmak için bu konuları iyi kavramanız önemlidir.
📌 Kaza ve Kader İnancı
Kaza ve kader, İslam inancının temel direklerinden biridir. Allah'ın evrendeki her şeyi önceden bilmesi, planlaması ve yaratmasıyla ilgilidir.
- Kader: Allah'ın, evrende olacak her şeyi zamanı ve yeri belli olacak şekilde önceden bilmesi, planlaması ve takdir etmesidir. Her şeyin bir ölçü ve düzene göre yaratılmasıdır.
- Kaza: Allah'ın önceden takdir ettiği (kader) şeylerin zamanı gelince gerçekleşmesidir. Yani kaderin fiiliyata geçmesidir.
- Kader ve kaza, birbirini tamamlayan iki kavramdır. Kader bir plan, kaza ise bu planın uygulanmasıdır.
💡 İpucu: Kader, bir mimarın binanın projesini çizmesi gibidir. Kaza ise o projenin inşaatçılar tarafından hayata geçirilmesidir.
📌 İnsan İradesi ve Sorumluluk
Allah, insanı akıl ve irade sahibi olarak yaratmıştır. Bu özellikler, bizi diğer canlılardan ayırır ve seçimlerimizin sorumluluğunu üzerimize yükler.
- İrade: İnsanın iyi ile kötü, doğru ile yanlış arasında seçim yapabilme gücüdür. Allah bize sınırlı bir irade vermiştir (cüz'i irade).
- Sorumluluk: İrade sahibi olmamız nedeniyle, yaptığımız seçimlerin sonuçlarına katlanma yükümlülüğümüzdür. İnsan, kendi tercihleri ve çabalarından sorumludur.
- Allah, insanı özgür bırakmış ve peygamberler, kitaplar aracılığıyla doğru yolu göstermiştir.
⚠️ Dikkat: "Kaderimde varmış" diyerek sorumluluktan kaçmak doğru değildir. Çünkü Allah bize seçme özgürlüğü vermiştir. Çalışmak, çabalamak bizim irademizle yaptığımız eylemlerdir.
📌 Külli ve Cüz'i İrade
İslam inancında irade ikiye ayrılır: Allah'ın sınırsız iradesi ve insanın sınırlı iradesi.
- Külli İrade: Allah'ın sınırsız, mutlak ve her şeyi kapsayan iradesidir. Evrendeki her şey O'nun külli iradesiyle gerçekleşir. (Örn: Güneş'in doğuşu, yer çekimi, kalbimizin atışı)
- Cüz'i İrade: İnsana verilen sınırlı seçme ve karar verme gücüdür. İnsan, kendi cüz'i iradesiyle iyiyi veya kötüyü seçebilir. (Örn: Ders çalışmak, yalan söylemek, namaz kılmak)
- İnsan, külli iradeye müdahale edemezken, cüz'i iradesiyle yaptığı seçimlerden dolayı sorumlu tutulur.
💡 İpucu: Külli irade bir nehir gibidir, akış yönünü değiştiremeyiz. Cüz'i irade ise o nehirde hangi kayıkla, ne zaman ve ne kadar kürek çekeceğimizi seçmektir.
📌 Tevekkül
Tevekkül, bir işi yaparken tüm gayreti gösterdikten sonra sonucunu Allah'a bırakmaktır. Tembellik etmek ve hiçbir şey yapmadan beklemek tevekkül değildir.
- Önce gerekli tüm tedbirleri almak ve çalışmak esastır.
- Sonucun Allah'tan geleceğine inanmak ve O'na güvenmektir.
- Hz. Peygamber'in "Deveni bağla, sonra tevekkül et" hadisi bu durumu çok güzel açıklar. Yani önce tedbir al, sonra Allah'a güven.
📝 Unutma: Tevekkül, çalışmanın ve çabalamanın ardından gelen bir teslimiyettir, tembelliğin bahanesi değildir.
📌 Ayete'l-Kürsi ve Anlamı
Bakara Suresi'nin 255. ayeti olan Ayete'l-Kürsi, Allah'ın yüceliğini, birliğini ve kudretini en güzel şekilde anlatan ayetlerden biridir.
- Allah'ın varlığı, birliği (tevhid) ve eşsiz sıfatları vurgulanır.
- O'nun uyuklamadığı, uyumadığı ve her şeye hakim olduğu belirtilir.
- Göklerde ve yerdeki her şeyin O'na ait olduğu ifade edilir.
- O'nun izni olmadan kimsenin şefaat edemeyeceği bildirilir.
- Ayete'l-Kürsi, okunduğunda kişiye huzur ve güven verir, kötülüklerden korunmaya vesile olduğuna inanılır.
💡 İpucu: Ayete'l-Kürsi'nin anlamını bilmek, Allah'ın büyüklüğünü ve kudretini daha iyi kavramanıza yardımcı olur. Anlamını ezberlemeye çalışmak faydalıdır.
📌 Hz. Yusuf Kıssası
Kur'an-ı Kerim'de "kıssaların en güzeli" olarak nitelendirilen Hz. Yusuf kıssası, kader, sabır, irade ve affetme gibi birçok önemli mesaj içerir.
- Hz. Yusuf'un kardeşleri tarafından kuyuya atılması, köle olarak satılması gibi zorluklarla karşılaşması.
- Zorluklara rağmen sabretmesi, iffetini koruması ve Allah'a olan inancından vazgeçmemesi.
- Mısır'da önemli bir konuma gelmesi ve sonunda ailesiyle yeniden bir araya gelmesi.
- Kıssa, Allah'ın takdirinin (kader) gerçekleştiğini, ancak insanın bu süreçte sabır, çaba ve tevekkül göstermesi gerektiğini vurgular.
- Ayrıca, affetmenin ve kin tutmamanın önemini de öğretir.
📝 Unutma: Hz. Yusuf kıssası, başımıza gelen zorlukların bir imtihan olduğunu ve sabırla, doğru davranışlarla bu imtihanlardan başarıyla geçebileceğimizi gösterir. Asla ümitsizliğe düşmemeliyiz.
