Su erozyonu ile ilgili olarak aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
A) Yalnızca yağmurun yoğun olduğu bölgelerde görülür
B) Toprak partiküllerinin taşınmasında yerçekimi etkisizdir
C) Yüzey akışının artması erozyonu azaltır
D) Eğimli arazilerde daha şiddetli görülür
Merhaba sevgili öğrenciler,
Su erozyonu, toprağın suyun etkisiyle aşınması ve taşınması olayıdır. Bu süreci daha iyi anlamak için seçenekleri tek tek inceleyelim:
- A) Yalnızca yağmurun yoğun olduğu bölgelerde görülür
- Bu ifade doğru değildir. Su erozyonu, yağmurun yoğun olduğu bölgelerde daha belirgin olsa da, kar erimesi, sulama suyu veya nehir akışları gibi farklı su kaynakları nedeniyle de meydana gelebilir. Ayrıca, yağış miktarı kadar, yağışın şiddeti, süresi ve toprağın özellikleri de erozyon üzerinde etkilidir. Dolayısıyla, sadece yoğun yağmurla sınırlı değildir.
- B) Toprak partiküllerinin taşınmasında yerçekimi etkisizdir
- Bu ifade kesinlikle yanlıştır. Su, yerçekiminin etkisiyle yüksekten alçağa doğru akar. Bu akış sırasında suyun sahip olduğu enerji, toprak partiküllerini yerinden sökerek taşımasını sağlar. Yerçekimi olmasaydı, su akışı ve dolayısıyla toprak partiküllerinin taşınması mümkün olmazdı. Yerçekimi, su erozyonunun temel itici gücüdür.
- C) Yüzey akışının artması erozyonu azaltır
- Bu ifade de yanlıştır. Yüzey akışı, toprağın ememediği veya bitki örtüsü tarafından tutulamayan suyun yüzeyde akmasıdır. Yüzey akışının artması, suyun hızını ve taşıma kapasitesini artırır. Bu da daha fazla toprak partikülünün yerinden sökülmesine ve taşınmasına neden olarak erozyonu artırır. Erozyonu azaltmak için yüzey akışını yavaşlatmak veya toprağa sızmasını sağlamak gerekir.
- D) Eğimli arazilerde daha şiddetli görülür
- Bu ifade doğrudur. Eğimli arazilerde su, yerçekiminin etkisiyle daha hızlı akar. Suyun hızı arttıkça, kinetik enerjisi de artar. Bu artan enerji, toprağı daha kolay aşındırır ve daha fazla toprak partikülünü taşıyabilir. Bu nedenle, eğim ne kadar fazlaysa, su erozyonu da o kadar şiddetli olur. Bu durum, özellikle tarım arazilerinde veya bitki örtüsünden yoksun yamaçlarda büyük sorunlara yol açar.
Cevap D seçeneğidir.
