🎓 10. Sınıf Kategorik Değişken Nedir? Test 1 - Ders Notu
Bu ders notu, kategorik değişkenlerin ne olduğunu, türlerini ve kullanım alanlarını anlamanıza yardımcı olacaktır. Testte başarılı olmak için bu temel kavramları öğrenmelisiniz.
📌 Kategorik Değişken Tanımı 📊
Kategorik değişkenler, bir bireyi veya nesneyi belirli gruplara veya kategorilere ayırmak için kullanılan değişkenlerdir. Bu değişkenler sayısal değerler alabileceği gibi, genellikle sözel ifadelerle ifade edilir.
- Kategorik değişkenler, bir özelliğin niteliğini tanımlar.
- Sayısal değerler alsa bile, bu değerler matematiksel bir anlam taşımaz (örneğin, bir anketteki "1", "2", "3" seçenekleri).
📌 Kategorik Değişken Türleri 🔍
Kategorik değişkenler temelde iki ana türe ayrılır: Nominal ve Ordinal.
- Nominal Değişkenler: Kategoriler arasında herhangi bir sıralama veya hiyerarşi yoktur. Örneğin, göz rengi (mavi, kahverengi, yeşil) veya medeni durum (evli, bekar, boşanmış).
- Ordinal Değişkenler: Kategoriler arasında anlamlı bir sıralama vardır. Örneğin, eğitim seviyesi (ilkokul, ortaokul, lise, üniversite) veya memnuniyet düzeyi (çok memnun, memnun, nötr, memnun değil, çok memnun değil).
⚠️ Dikkat: Ordinal değişkenlerdeki sıralama önemlidir, ancak kategoriler arasındaki mesafenin eşit olduğu varsayılamaz.
📌 Kategorik Değişkenlerin Kullanım Alanları 📚
Kategorik değişkenler, çeşitli alanlarda yaygın olarak kullanılır. Özellikle sosyal bilimler, pazarlama ve sağlık alanlarında sıkça karşımıza çıkarlar.
- Anketlerde katılımcıların demografik özelliklerini belirlemede (cinsiyet, yaş grubu, meslek).
- Müşteri segmentasyonu çalışmalarında (müşteri tiplerini belirlemede).
- Hastalıkların risk faktörlerini belirlemede (sigara kullanımı, obezite).
💡 İpucu: Kategorik değişkenlerle çalışırken, verileri doğru şekilde analiz etmek için uygun istatistiksel yöntemleri kullanmak önemlidir.
📌 Kategorik Veri Analizi 📈
Kategorik verileri analiz etmek için farklı yöntemler kullanılabilir. Bu yöntemler, verilerin türüne ve araştırma sorusuna göre değişir.
- Frekans Tabloları: Her kategorideki gözlem sayısını gösterir.
- Çapraz Tablolar (Çingene Tabloları): İki veya daha fazla kategorik değişken arasındaki ilişkiyi incelemek için kullanılır.
- Ki-Kare Testi: İki kategorik değişken arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki olup olmadığını test etmek için kullanılır.
