Soru:
Bir anket sorusu, katılımcılardan "Yeni aldığınız akıllı telefonunuzdan ne kadar memnunsunuz?" sorusuna cevap olarak aşağıdaki seçeneklerden birini işaretlemelerini istemiştir:
- Çok Memnunum
- Memnunum
- Ne Memnunum Ne Değilim
- Memnun Değilim
- Hiç Memnun Değilim
Toplanan bu "Memnuniyet Düzeyi" verisi hangi tür değişkendir? Nedenini açıklayınız.
Çözüm:
💡 Burada değişken, bir ürün hakkındaki düşünce veya tutum gibi niteliksel bir özelliği ölçmektedir.
- ➡️ Değişken, katılımcıları "Çok Memnunum", "Memnunum" gibi kategorilere ayırmaktadır. Bu, sayısal bir değer değil, bir sınıflandırmadır.
- ➡️ Kategoriler arasında kesin ve anlamlı bir sıralama vardır. "Çok Memnunum", "Memnunum"dan daha olumlu bir cevaptır. "Hiç Memnun Değilim" ise en olumsuz cevaptır.
- ➡️ Ancak, bu kategoriler arasındaki "duygusal mesafe" sayısal olarak eşit aralıklı değildir. Yani "Çok Memnunum" ile "Memnunum" arasındaki memnuniyet farkı, "Memnunum" ile "Ne Memnunum Ne Değilim" arasındaki farka matematiksel olarak eşit olduğu söylenemez.
✅ Sonuç: "Memnuniyet Düzeyi" verisi, bireyleri kategorilere ayırdığı için bir Kategorik Değişken'dir. Kategoriler arasında net bir sıra olduğu için de özel olarak Ordinal (Sıralı) Kategorik Değişken olarak adlandırılır.
